Nieuwsberichten

• Werken met de nieuwe Hygiënecode voor het Slagersbedrijf

  2 februari 2022

  Gepubliceerd in Vleesmagazine, december 2021

  Vanaf oktober 2021 is de nieuwe hygiënecode voor slagersbedrijven verplicht. Op het eerste gezicht ziet de code er eenvoudig uit, maar als je goed leest zie je dat er veel nieuwe eisen zijn bijgekomen. Een inhaalslag om bij te blijven in een snel groeiende sector.

  

  Naast slagers maken ook veel kleine en middelgrote EG-erkende vleesbedrijven gebruik van deze code. In Verordening 852/2004 staat namelijk in hoofdstuk 3 dat het midden- en kleinbedrijf mag werken volgens een branchehygiënecode. Een groot deel van de sector werkt dus volgens deze hygiënecode. Om blijvend aan te sluiten op technologische en wetenschappelijke ontwikkelingen moet een hygiënecode volgens de verordening regelmatig herzien worden. In het Regulier Overleg Warenwet van het Ministerie van Volksgezondheid is indertijd een herzieningstermijn van 4 jaar vastgelegd. Aangezien de vorige versie dateert uit 2010 is een termijn van 11 jaar toch echt wel erg lang. En dat heeft consequenties. In de tussentijd zijn de ontwikkelingen doorgegaan. Bedrijven met een gecertificeerd voedselveiligheidssysteem zoals BRC, IFS en FSSC22000 moeten hun systeem jaarlijks toetsen en aanpassen om up-to-date te blijven. Met ontwikkelingen zoals het paardenvleesschandaal (fraude), doden door aanwezigheid van Listeria in vleeswaren, Salmonella uitbraken, virussen, STEC-problematiek, verscherpte recalls, allergenen, gezondere voeding met minder vet, zout en suiker, veilige primaire verpakkingen en ga zo maar door. Met als gevolg dat bedrijven die alleen volgens de hygiënecode zijn blijven werken nu hopeloos achterlopen.  

  Sinds komst HACCP veel veranderd

  Sinds we in 1996 met HACCP zijn gaan werken is er veel veranderd. Nu het in 2002 vanuit Europa wordt aangestuurd buigen steeds meer wetenschappers zich over voedselveiligheid. Hoe meer kennis, hoe meer gevaren worden blootgelegd en hoe meer regelgeving ontstaat. Dit is een beweging die niet meer te stoppen is. Als een bedrijf hier niet in meegroeit en alleen in beweging komt als er een boete volgt, dan zal deze het steeds moeilijker krijgen.

  De basis van de oude hygiënecode is gebleven. Het is vooral uitgebreid met nieuwe en strengere regelgeving en nieuwe processen. Zoals dry aging, zelf belegde broodjes, catering, steriliseren, MAP-verpakking, bereiden van sauzen en ga zo maar door.  

  Grootste veranderingen nieuwe hygiënecode

  Om te beginnen zijn de kritische processen (CCP’s) uitgebreid. Onder de CCP verhitten valt nu ook: gaar roken, sous vide, regenereren, steriliseren, heet afvullen en napasteurisatie. Verder is terugkoelen een CCP geworden zodat een minimale wekelijkse registratie hier ook verplicht is. Een wekelijkse registratie is verplicht voor alle CCP’s. Nieuw is de CCP voor de zuurgraad van zelfgemaakte sauzen en dressings. De pH moet lager dan 4,2 zijn. Ook het pekelen en zouten van worst en vleeswaren is een CCP geworden waarbij het zout- en nitrietgehalte berekend moet worden. Een minimaal gehalte van 40 gram nitrietzout op 1 kg geldt als conservering.

  Controles inclusief verbetermaatregelen

  Afwijkingen van controles moeten inclusief verbetermaatregelen geregistreerd worden op een apart registratieformulier. Als een afwijking bij een CCP wordt geregistreerd en er is geen aantoonbare actie ondernomen, dan kan dit beboetbaar zijn. Dus bij geregistreerde afwijkingen altijd het formulier afwijkingen invullen! Ontvangst grondstoffen en opslagtemperatuur zijn niet kritisch en hoeven daarom niet geregistreerd te worden. Toch zijn er wel registratieformulieren voor omdat de controles belangrijk zijn door aanvullende eisen. Rundersnippers voor tartaar, filet americain en rosé hamburgers mogen bijvoorbeeld maximaal 5 dagen na slacht oud zijn. Tja, en als je daar niet op gaat controleren dan sta je snel voor een verrassing. Het tekenen van een leveranciersverklaring is niet afdoende. Bovendien moet de slachtdatum bekend zijn en dat wordt lastig controleren als er alleen een productiedatum op het etiket staat. Een andere eis is dat van deze snippers periodiek een bacteriologisch rapport moet komen. Dit kan je bij de leverancier opvragen maar als deze dat niet levert, mag je het zelf laten onderzoeken. En vooral de controles op Salmonella en STEC zijn erg aan de prijs. Het moet namelijk x 5. Voor gewoon gehakt en vleesbereidingen zijn geen aanvullende eisen voor de versheid.   

  Minimale houdbaarheid

  Daarnaast geldt er een minimale houdbaarheid van 4 dagen na ontvangst van bederfelijke producten zoals kip. Er moet namelijk rekening gehouden worden met minimaal 4 dagen voor opslag, bewerking, presentatie, verkoop en consumptie. Daarom geldt ook hier, dat een goede ingangscontrole belangrijk is.

  Catering en BBQ

  Bij cateringactiviteiten zoals het leveren van een BBQ of buffet moet de slager een formulier opstellen voor de klant met daarop de geregistreerde aflevertemperatuur (koud of warm), een instructie voor veilig gebruik en hoe om te gaan met restjes. Informatie kan bijvoorbeeld uit de bijlage met richtlijnen voor de houdbaarheid gehaald worden.

  Borgen houdbaarheid

  Het borgen van de houdbaarheid wordt een nieuwe uitdaging. Er gelden strenge richtlijnen waar  veel slagers moeite mee zullen hebben omdat er meer structuur moet komen. Een uitdaging om dit goed te organiseren. Als bederfelijke producten in een verpakking worden geopend geldt een houdbaarheid van 2 dagen. Dus als verpakte vleeswaren in het wandmeubel worden geopend moet het binnen 2 dagen op. Maar als de helft opnieuw wordt verpakt krijgt dat deel een houdbaarheid van 4 dagen. Voorgesneden vleeswaren en maaltijden in een MAP-verpakking krijgen bijvoorbeeld ook een houdbaarheid van 4 dagen. Om deze nieuwe eisen aantoonbaar (verplicht) te maken  zullen etiketten gebruikt moeten worden met een datum van openen of verpakken. Een duidelijke werkwijze en instructie voor medewerkers is hierbij belangrijk.  

  Bedrijven die met een hygiënecode werken zullen moeten voldoen aan de eisen die erin staan. Op zoek naar een andere hygiënecode heeft tegenwoordig geen zin meer omdat de NVWA ervoor zorgt dat alle codes op elkaar worden afgestemd. Slagers kunnen wel in afstemming met de NVWA andere beheersmaatregelen treffen, mits er een goede gevarenanalyse aan ten grondslag ligt. Handige bedrijven maken hier dan ook dankbaar gebruik van.

  Yvon Bemelman

  Welke consumenteninformatie van gekweekte en wild gevangen vis is verplicht?

  23 december 2021

  Gepubliceerd in Vismagazine, november 2021

  Sinds 2014 is er nieuwe wetgeving die visverkopers verplicht om consumenten uitgebreid te informeren over de vis die zij kopen. Bij voorverpakte vis in de supermarkt worden de regels over het algemeen goed nageleefd. Maar bij viswinkels en viskramen blijkt dat erg tegen te vallen. In december 2020 is door de organisatie Good Fish Foundation, in opdracht van de Consumentenbond, een onderzoek gedaan naar de naleving ervan bij onverpakte vis. Daaruit kwam naar voren dat slechts 1 van de 97 verkooppunten de nieuwe regels goed naleefde. Wat zijn precies die nieuwe regels?

  Verplichte consumenteninformatie gekweekte en wild gevangen vis

  In Verordening (EU) Nr. 1379/2013 staat in artikel 35 de verplichte consumenteninformatie voor gekweekte en wild gevangen vis opgenomen.

  • de handelsbenaming en de wetenschappelijke naam van de soort;
  • de productiemethode, met name de volgende woorden: „… gevangen …” of „… in zoet water gevangen …” of „… gekweekt …”;
  • het gebied waar het product is gevangen of gekweekt (FAO gebied, productieland en/of het zoetwaterlichaam) en de in de wildvangst gebruikte categorie vistuig;
  • of het product ontdooid is (niet van toepassing bij technisch noodzakelijke stap in productieproces, om redenen van gezondheidsbescherming of vóór het roken, zouten, koken, pekelen, drogen of een combinatie van die bewerkingen);
  • de datum van minimale houdbaarheid (verplicht bij voorverpakte vis).

  Deze informatie is dus verplicht bij zowel voorverpakte als niet voorverpakte vis. Het moet worden gecommuniceerd via een etiket (voorverpakt) of via een schapkaartje, bord of poster bij onverpakt.

  Informatie die vissers moeten geven

  Deze informatie moet je als verkoper dan natuurlijk wel hebben. Vissers moeten daarom hun partijen vis die voor de verkoop aanbieden voorzien van de handelsnaam, het vangstgebied en de manier waarop de vis gevangen is.  Vissers mogen zonder informatie vanaf de boot verkopen, mits dit rechtstreeks aan de consument is en niet meer dan €50 per dag bedraagt. Als verkoper moet je dus wél altijd de verplichte informatie hebben. Anders wordt het door de NVWA gezien als fraude en kan je een boete krijgen.

  Door veel verkopers wordt het als een grote last ervaren om voor elke partij of vangst hun schapkaartje of informatiebord aan te passen. Dit vraagt om een flexibele communicatievorm waarbij de schapkaartjes of informatieborden makkelijk en snel zijn aan te passen. Je kan er ook voor kiezen om vis te verkopen uit een vaste keten waarbij de herkomst niet teveel wisselt. Want als er uit een vaste (duurzame) keten wordt afgenomen, dan zijn (dagelijkse) aanpassingen van schapkaartjes en borden uiteraard niet nodig.

  Voor de consumenteninformatie van vis die via een afslag wordt ingekocht blijft de visser verantwoordelijk. Deze informatie moet dan gecommuniceerd worden aan de hand van een vaarbriefje en/of handelsdocument van de vis. Als deze informatie ontbreekt kunnen vissers hiervoor een boete krijgen. Over de verantwoordelijkheid van de visafslagen hierin is de NVWA niet duidelijk. Men noemt dat ‘service’.

  Wild gevangen vis

  Consumenten willen graag goed geïnformeerd worden. Zij zijn zich steeds vaker bewust van de risico’s van overbevissing en de ‘bio-industrie’ van kweekvissen. Bij wild gevangen vis wordt gekeken naar bedreiging van de visstand, bijvangsten, verwondingen en sterfte en de gevolgen van de visserij voor de bodem.

  Kweekvis

  Bij kweekvis wordt gekeken naar niet duurzame kweek zoals milieuvervuiling, energiegebruik en bedreiging van de wilde soorten, bijvoorbeeld door het gebruik van visolie en vismeel. 

  Viswijzer

  Hiervoor gebruiken zij bijvoorbeeld de app ‘VISwijzer’. Uit de assortimentscheck van Good Fis Foundation is gebleken dat 43% van de producten bij de viswinkels en viskramen rood scoort op de VISwijzer. De VISwijzer laat een goede keuze wilde vis en kweekvis zien op het oog van natuur en milieu, gebaseerd op informatie van het Wereld Natuur Fonds en de Good Fish Foundation.  Maar als viswinkels en viskramen de juiste informatie per vis niet op de schapkaartjes en borden of posters plaatsen dan kan je natuurlijk niet op de VISwijzer app zien of het een duurzame keuze is. Vroeg of laat zal er door de druk uit de maatschappij een juiste informatievoorziening bij visverkopers afgedwongen gaan worden. Het is alleen nog wachten op wanneer.

  De Good Fish Foundation heeft naar aanleiding van onderzoek geconcludeerd dat de etiketteringseisen niet worden nageleefd door viswinkels en viskramen in Nederland. Hierbij is geen verschil geconstateerd tussen viswinkels of viskramen. De schapkaarten zijn vaak niet compleet. Bij 94% ontbrak de wetenschappelijke naam.  Bij 24% werd informatie over het herkomstgebied vermeld en bij slechts 10% werd informatie over de vangstmethode vermeld. Kortom, er is nog werk aan de winkel.

  Yvon Bemelman

  DIERENWELZIJN zit in de lift

  2 november 2021

  Toch is het nog erg onderbelicht bij veel bedrijven. Hoe komt dit?

  Gepubliceerd in Vismagazine en Vleesmagazine, september 2021

  De maatschappij verandert, consumenten pikken dierenleed niet langer en maatschappelijke organisaties -vaak ontstaan uit burgerinitiatieven- spelen hierop in. Zij brengen misstanden aan het licht via de media en lobbyen bij de overheid. Met als resultaat dat politiek en overheid meebewegen. Het ziet ernaar uit dat consumenten steeds machtiger worden. De overheid bestuurt en het bedrijfsleven krijgt steeds meer een politieke verantwoordelijkheid.

  Maatschappelijk verantwoord ondernemen

  HACCP zorgde er bijvoorbeeld voor dat bedrijven steeds meer verantwoordelijkheid kregen voor de voedselveiligheid. En nu, door de grote opkomst van maatschappelijke organisaties, is daar een politieke verantwoordelijkheid bijgekomen in de vorm van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) gericht op people, planet en profit. Bedrijven die dit serieus oppakken tonen aan dat zij innovatiever zijn, meer betrokken medewerkers hebben, talenten makkelijker en langer aan zich binden, loyalere klanten hebben en veelal ook winstgevender zijn. Oftewel, succesvolle bedrijven. Het ministerie van Economische Zaken onderzoekt jaarlijks de MVO-transparantie van bedrijven. De foodsector komt hier nog gemiddeld uit. Veel bedrijven laten de verantwoordelijkheid nog teveel bij klanten liggen. 

  MVO en dierenwelzijn

  Maar met MVO alleen zijn we er nog niet omdat dierenwelzijn hier niet standaard in is opgenomen. Veel bedrijven richten zich alleen nog op mens en milieu. Dit toon Monique Janssen aan in haar proefschrift bij de Erasmus Universiteit ‘Animal Business, Corporate responsibility towards animals’. Hierin beschrijft Janssens dat de betrokkenheid van bedrijven voor dieren per bedrijf sterk verschilt. Zij beoordeelde hiervoor onder andere de websites. Janssens vindt dat alle bedrijven invloed hebben op dieren, niet alleen veehouders of vleesverkopers. Als voorbeeld geeft ze het inhuren van een cateraar, een bedrijfsuitje naar de dierentuin en de impact van de scheepvaart op zeezoogdieren. Ook hier moet vanuit het MVO-programma gekeken worden naar dierenwelzijn vind zij. De maatschappelijke visie op dieren is namelijk sterk aan het veranderen volgens Janssens.

  Dierenmishandeling niet meer getolereerd

  Wat dierenmishandeling wordt absoluut niet meer getolereerd. Een recent voorval zijn de beelden van slachterij Gosschalk. Hier werden de dieren met elektrische stroomprikkers mishandeld. Mensen reageerden geschokt en boos. De media stond er vol mee. Hoe kan dit tegenwoordig nog gebeuren? En hoe zit dat met cameratoezicht? Er bleken dus ‘dooie hoeken’ te zijn waardoor de misstanden niet gefilmd werden. Slachterij Gosschalk mag na lange tijd weer open. Het verbeterplan met extra camera’s is goedgekeurd maar er komt wel verscherpt toezicht van de NVWA. 

  We leven in een tijd waarbij misstanden sneller aan het licht komen omdat een filmpje tegenwoordig snel is gemaakt. Consumenten reageren hierop, en tegenwoordig dus ook de politiek en overheid.

  De misstanden bij slachterij Gosschalk waren bijvoorbeeld voer voor de Partij voor de Dieren. Prompt komt er een motie van die partij voor een verbod op het gebruik van drijfmiddelen die pijn of stress kunnen veroorzaken. Een meerderheid van de Tweede Kamer stemde hier positief op. En nu zit minister Schouten van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij (LNV) in een spagaat. Want de Europese regels verbieden de stroomprikker niet. Europese regelgeving is leidend en op nationaal niveau mogen lidstaten hier wel aanvullingen op geven.

  Maar minister Schouten heeft besloten in gesprek te gaan met de sector om het gebruik van stroomprikkers mogelijk uit te faseren.

  Dierenmishandeling is iets van alle tijden. Zeebaarzen en dorades in overvolle kooien of tanks in zee met een slechte waterkwaliteit, pluimvee met ernstig vangletsel of slachtdieren die geslagen en geschopt worden. Maatschappelijke organisaties komen vaak in actie voor wat de overheid laat liggen.

  Lobby in Europa

  Ook binnen Europa is dierenwelzijn een steeds belangrijker onderwerp geworden. Mede door lobby van maatschappelijke organisaties is de Europese Commissie nu bezig met een onderzoek om op Europees niveau een norm op te stellen voor dierenwelzijn die verplicht op het etiket moet. Consumenten hebben namelijk aangegeven dat zij beter geïnformeerd willen worden.

  Dierenwelzijn zit dus in de lift, mede door acties en lobby’s van maatschappelijke organisaties. Hoe kun je hier als bedrijf het beste op inspelen?

  Dierenwelzijn in MVO beleid

  Om te beginnen is het belangrijk om een MVO-beleid voor je bedrijf op te stellen waar dierenwelzijn in is opgenomen. En wees daarbij innovatief. Zo trek je meer talenten aan, krijg je meer betrokken medewerkers en het bedrijf wordt winstgevender. Bedrijven kunnen dit individueel oppakken, maar ook collectief vanuit een samenwerkingsverband. Samen sta je sterker.

  Monique Janssens geeft in haar proefschrift aan dat leiderschap, samenwerking en communicatie belangrijke elementen zijn voor het stimuleren van dierenwelzijn. Bij bedrijven die het relatief goed doen ziet zij dat de MVO-manager leiderschap toont en partijen bij elkaar weet te brengen rondom dierenwelzijn. En als er dan ook nog goed over gecommuniceerd wordt binnen het bedrijf of samenwerkingsverband en met de samenleving ben je volgens Janssens al een grote stap verder.

  Yvon Bemelman

  Ontwikkelingen Europese klimaatwet

  2 oktober 2021

  Er is de afgelopen tijd al veel over de nieuwe klimaatwet gesproken en geschreven, maar wat betekent dit nu concreet voor je bedrijf?

  Gepubliceerd in Vleesmagazine en Vismagazine, augustus 2021

  Het grote doel van de Europese Green Deal die op 11 december 2019 werd gepresenteerd, is de Europese Unie (EU) klimaatneutraal en circulair maken. De standpunten zijn vastgelegd in een Europese klimaatwet die op 24 juni 2021 officieel is aangenomen. Kortom, de doelstelling van een klimaat­neutrale EU in 2050 is nu in wetgeving opgenomen.

  Hierop volgend is op 14 juli jl. door de Europese Commissie een pakket aan voorstellen uitgebracht. Ook wel het ‘fit for 55’-pakket genoemd. Met de ambitie om de netto-uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met ten minste 55% te verminderen ten opzichte van 1990. Het pakket bestaat uit wetgevingsinstrumenten om het doel van de Europese klimaatwet te bereiken.

  Goed gedrag wordt beloond

  De streefcijfers in de nieuwe (voorgestelde) wetgeving moeten overheid en bedrijfsleven stimuleren te werken aan het verminderen van het gebruik van fossiele brandstoffen (gas, olie) en het stimuleren van het gebruik van duurzame energie. Hier zijn investeringen voor nodig en de overheid wil dit stimuleren door tegemoetkomingen bij ‘goed gedrag’ en hogere belastingen bij ‘fout gedrag’.

  Zo worden fossiele brandstoffen gefaseerd duurder en mogen er vanaf 2035 geen benzineauto’s meer gemaakt worden. De gemiddelde emissies van nieuwe auto’s moet vanaf 2030 met 55% en van nieuwe bestelwagens  met 50% dalen en vanaf 2035 met 100% ten opzichte van het niveau van 2021. Ook wordt het Europese systeem voor emissiehandel (ETS) uitgebreid en verzwaard. De EU-landen en het Europees Parlement moeten de maatregelen nog wel goedkeuren.

  Europese klimaatwet heeft sociaal economische doelen

  De extra kosten die dit met zich meebrengt kan op de wereldmarkt economisch zwaar wegen. De OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) heeft bijvoorbeeld al negatief op de voorstellen gereageerd en noemt het ‘fit for 55’-pakket handelsbelemmerend. Maar omdat nu ook China werkt aan een soortgelijke maatregel, en de Verenigde Staten deze overweging ook heeft zal deze kritiek niet lang stand houden.  Bij de Europese klimaatwet spreekt men dan ook niet alleen over klimaatdoelen, maar over sociaal-economische doelen.

  Echter, de Europese klimaatwet is wel aangenomen en dan gaat het er, grosso modo bekeken, dus niet om OF je investeert in klimaatneutraliteit, maar WANNEER en HOE. Beter anticiperen dan negeren.

  De belasting op fossiele brandstoffen wordt straks Europees geregeld. In Nederland is deze nu al fors hoger dan in de rest van Europa. Het kan zijn dat met de komst van de Europese klimaatwet deze belasting gelijk wordt getrokken. Maar goed, dan volgt er wel weer een andere (aanvullende) belasting. Feit blijft dat de vervuiler de rekening zal gaan betalen. De gedachte is ook dat de investeringen voor een klimaatneutraal bedrijf zichzelf op termijn gaan terug betalen.

  Er komt een sociaal klimaatfonds waarmee de lidstaten van de Europese Commissie burgers kunnen helpen met investeringen in onder andere energiebesparingen, nieuwe verwarmings- en koelsystemen en schonere auto’s. Dit fonds zal uit de EU-begroting worden gefinancierd aan de hand van een deel van de inkomsten van het nieuwe emissiehandelssysteem voor de bouwsector en een deel van de inkomsten uit het wegvervoer. De ‘vervuilende’ bedrijven gaan dit dus betalen en dat bedrag zal met de tijd alleen maar oplopen. Belangrijk dus om nu al stappen te ondernemen.

  Meetbare doelstellingen zijn nodig

  Veel professionele bedrijven werken al aan meetbare doelstellingen voor een meer klimaatneutraal klimaat. Want, zoals we met HACCP al gewend zijn, meten = weten. Het is verstandig om het energieverbruik per jaar vast te leggen en controleren of bepaalde aanpassingen in het bedrijf resultaat opleveren. De EU wil het energieverbruik met 9%  terugdringen in 2030. Het is mooi als je als bedrijf insteekt op dit doel. Er zijn ondernemers die hier voortvarend op inhaken en geld verdienen door duurzaamheid (aantoonbaar) te realiseren en deze te communiceren in reclame-uitingen. Het is de kunst om duurzaamheid door te voeren en ook, onderaan de streep, geld te besparen. De grootste besparing valt te behalen in het duurzaam vervangen van bijvoorbeeld apparatuur, verlichting en wagenpark wanneer deze aan vervanging toe zijn.

  Denk bij nieuwe investeringen aan:

  • Energiezuinige apparatuur
  • Duurzame verpakkingen (niet geproduceerd op basis van fossiele brandstoffen zoals olie voor plastic)
  • Electrische vervoermiddelen (voor vrachtwagens is dit nog een lastig punt, maar deze rijden op biogas van (eigen) afval dan kom je al een eind op weg met een circulaire economie
  • Wamtepompen in plaats van gas
  • Extra isolatie (minder energieverbruik)
  • Zonnepanelen
  • Duurzame energie (bijvoorbeeld windenergie)
  • CO2-afvang en opslag (lagere CO2 uitsoot)
  • Efficiënt gebruik van energie en grondstoffen (reststoffen terugwinnen en hergebruiken)
  • Van biologisch afval grondstoffen maken
  • Fossiele brandstoffen op termijn vervangen door duurzaam opgewekte elektriciteit

  Het advies van Frans Timmermans is om te beginnen met energie-efficiëntie. Want wat je niet gebruikt hoef je ook niet te verduurzamen. Yvon Bemelman

  We produceren steeds meer duurzaam vlees

  8 januari 2021

  Gepubliceerd in Vleesmagazine, december 2020

  Dat er steeds meer duurzame voedingsmiddelen geproduceerd worden mag geen verrassing zijn. Met alle invloeden van maatschappelijke organisaties, media en overheid is het niet meer de vraag OF je gaat verduurzamen, maar WANNEER en HOE.

  Met de start van nieuwe hygiëneregelgeving in 1996 omtrent Hazard Analysis Critical Control Points (HACCP) begonnen slagers vaak te lachen. Met HACCP neemt men zelf de verantwoordelijkheid om kritische processen te analyseren om deze vervolgens aantoonbaar te beheersen met controles. “Maar, hoe kan je jezelf controleren?, Checklisten zijn onzin want daar kan je zelf mee sjoemelen.” HACCP bracht hakken in het zand maar is nu helemaal ingeburgerd. Voedselveiligheid wordt vanuit eigen verantwoordelijkheid beheerst en met de nieuwe controleverordening risicogericht gehandhaafd. Een heel veranderproces.

  Op dit moment hebben we te maken met de ontwikkeling van nieuwe milieuwetgeving. Voor levensmiddelenbedrijven komt dat neer op duurzamer produceren. Duurzame grondstoffen, zoals ‘biologisch’, ‘korte keten producten’ of het ‘Beter Leven keurmerk’ voor vlees. Verpakken in ‘biobased verpakkingen’ in plaats van plastic verpakkingen die gemaakt zijn van aardolie (gifstoffen) en gebruik maken van ‘groene stroom’, ‘restverwerking’ en het tegengaan van voedselverspilling. Verduurzaming is nu grotendeels vrijwillig maar zal stap voor stap verplicht gaan worden. Een nieuw veranderproces.

  

  Milieukwaliteit in de EU

  Het milieubeleid in de Europese Unie (EU) is begonnen met het groenboek van maart 2013. Een aanzet tot concrete doelstellingen om te streven naar een koolstofarme economie. In december 2019 resulteerde dit in de ‘European Green Deal’ dat geïntroduceerd werd door Vice President Frans Timmermans. Hierin staan doelen omtrent biodiversiteit, het programma van ‘boer tot bord’,  duurzame landbouw, schone energie, duurzame industrie, schonere bouwsector, duurzaam vervoer, minder vervuiling en een EU neutraal klimaat in 2050.  Deze doelen worden stap voor stap in regelgeving opgenomen. De nieuwe nitraatrichtlijn streeft minder vervuiling van het oppervlaktewater na. Het plasticpact verbiedt onder andere wegwerpplastic borden, bestek en rietjes. Nederland is strenger, hier wordt straks al het wegwerpplastic verboden en daarom is het verstandig om nu al na te denken over goede alternatieven.

  Milieu-ontwikkelingen in NL 

  Nederland is een klein land waarvoor het moeilijk is om de Europese doelen te halen. De Europese Nitraatrichtlijn bepaalt bijvoorbeeld dat Nederland niet meer dan 172,9 miljoen kilo fosfaat uit dierlijke mest mag produceren en dat is voor een klein land met een rijke historie aan melk en vee een lastig punt. Dit moet aan banden worden gelegd. De nieuwe melkveewet bepaalt daarom dat bedrijven die willen uitbreiden, een bepaald deel van hun mest kwijt moeten kunnen op eigen grond. Kunnen ze dat niet volgens de richtlijnen, dan zal het bedrijf voor extra grond moeten zorgen. En dat is schaars in Nederland. Aan de andere kant stuurt Minister Carola Schouten van Landbouw, Visserij en Voedselkwaliteit (LNV) aan op een omschakeling naar kringlooplandbouw in 2030. Bij kringlooplandbouw komt zo min mogelijk afval vrij, is de uitstoot van schadelijke stoffen zo klein mogelijk en worden grondstoffen en eindproducten met zo min mogelijke verliezen benut. Consumenten hebben volgens Minister Schouten een belangrijke rol in de kringlooplandbouw. Zij moeten weten dat de productie van voedsel een grote invloed heeft op de leefomgeving. Het Ministerie van LNV werkt dit jaar intensief samen met de Nederlandse provincies en de Taskforce Korte Keten, in samenwerking met LTO-Nederland, om de ontwikkeling van de korte keten te versnellen. Korte-keten bedrijven hebben dan ook, mede door de coronacrisis, de wind in de rug. Zij draaien driedubbele omzetten.

  Verkoop duurzaam voedsel in NL

  De verkoop van duurzaam voedsel zit in de lift. En daar is Minister Carola Schouten uiteraard blij mee. Zij heeft opdracht gegeven aan Wageningen Economic Research voor het onderzoek ‘Monitor Duurzaam Voedsel 2019’ dat op 17 november 2020 is gepubliceerd. Daarin staat dat Nederlanders in totaal €7,7 miljard hebben uitgegeven aan duurzaam voedsel. Een toename van 18% ten opzichte van 2018. Dit betreffen duurzame producten met een onafhankelijk keurmerk (externe controle-organisatie). Het ‘Beter Leven’-keurmerk (BLK) is met 2,8 miljard euro het meest verkocht. Gevolgd door de keurmerken ‘Biologisch’ (1,6 miljard euro) en ‘UTZ Certified’ (1,5 miljard euro). Bijna alle productgroepen met een duurzaamheidskenmerk lieten een groei zien. En dat is natuurlijk logisch met de btw-verhoging van 6 naar 9% per 1 januari 2019. Maar dat blijkt toch niet de enige verklaring te zijn. Vlees en vleeswaren met € 2.096 miljoen euro hebben een groei van 10% ten opzichte van 2018. De grote groei van BLK wordt met name verklaard door meer verkoop van BLK 1 ster eieren omdat verschillende supermarkten deze ondergrens per 1 januari 2019 voor scharreleieren heeft gesteld. De productgroep koffie en thee heeft met € 1.233 miljoen euro een groei van 6% en houdbare producten, samengestelde maaltijden en overig met € 1.039 miljoen euro een groei van 15%. De vleessector doet het goed dankzij het BLK-keurmerk, mede door druk vanuit de supermarkten. Korte keten producten worden niet meegeteld omdat het geen onafhankelijk keurmerk is. Maar met de stimulans voor #kooplokaal, zit dat wel in de lift.

  Bedrijfsdoelstellingen

  Om in 2030 over te schakelen op kringlooplandbouw en in 2050 zonder vervuiling te produceren is het verstandig om nu alvast na te denken welke verduurzamingsstappen gemaakt kunnen worden. Bijvoorbeeld meer duurzaam vlees produceren, investeren in duurzame verpakkingen of aansluiting zoeken in de korte keten? Zorg voor voldoende kennis om straks verstandige beslissingen te kunnen nemen of neem milieu nu al op in de nieuwe bedrijfsdoelstellingen. Unilever presenteerde laatst haar nieuwe ‘Future Foods’ initiatief voor een gezonder en duurzamer voedselsysteem met als doelstellingen: een jaarlijkse omzet van 1 miljard euro uit de verkoop van plantaardige vervangers van dierlijke producten en een halvering van de voedselverspilling. Het veranderproces is begonnen.

  Yvon Bemelman

  Voedselfraude voorkomen in de vleesketen

  10 november 2020

  Gepubliceerd in Vleesmagazine oktober 2020

  Voedselfraude is iets van alle tijden. Voedselfraude is opzettelijk illegaal gedrag rond voedsel, gericht op economisch gewin. In Nederland is vooral de vleesketen een geplaagde sector met het paardenvleesschandaal nog vers in het geheugen.

  Geschat wordt dat er wereldwijd met zo’n 5 – 10% van het voedsel wordt gefraudeerd. Wettelijk gezien staat het nog in de kinderschoenen. Er was nooit echt aandacht voor. In de RASFF (Rapid Alert System) werden wel fraudegevallen genoemd, maar deze hadden alleen te maken met voedselveiligheid. Fraude gaat verder. Je hebt administratieve fraude zoals gewone ham voor parmaham verkopen of regulier vlees voor biologisch vlees en je hebt fysieke fraude zoals het vervangen van een ingrediënt voor een goedkoper alternatief zoals paard voor rund of het witwassen van ongeschikte levensmiddelen zoals afgekeurde karkassen of dierlijke bijproducten.

  

  Voedselfraude en de nieuwe controleverordening

  Voedselfraude wordt met de komst van de nieuwe controleverordening 625/2017 wel wettelijk opgepakt. Bedrijven zijn verplicht een risico-analyse te maken naar mogelijkheden van voedselfraude in de keten. Ook wel VACCP genoemd waarbij gebruik gemaakt wordt van de principes voor de borging van voedselveiligheid: HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points).

  Er zijn volgens de NVWA verschillende type daders van fraude. Dit zijn bedrijven die onder toezicht staan, frauderende bedrijven die bewust onder de radar van de NVWA proberen te blijven, buitenstaanders zoals personen of bedrijven die geen link hebben met de voedselindustrie en bedrijven met georganiseerde criminaliteit. De voorkant van het bedrijf ziet er legitiem uit maar aan de achterkant zijn de processen ingericht tot het plegen van fraude.

  Fraudeurs willen natuurlijk niet dat mensen ziek worden van het product, want dat valt op. Het tumblen van kip en het toegevoegde water niet op het etiket vermelden of huzarensalade met minder vlees dan op het etiket vermeld geeft geen voedselveiligheidsrisico. Wel is het misleiding waarbij de consument wordt opgelicht en oneerlijke concurrentie. Als de fraudeur stoffen in het product verdoezelt met een risico voor de consument zoals het illegaal toevoegen van nitriet is er wel sprake van een voedselveiligheidsrisico.

  Het paardenvleesschandaal kwam via de RASFF naar voren omdat het (ook) te maken had met voedselveiligheid. Ons voedsel is veiliger dan ooit, maar door fraude is het consumentenvertrouwen niet hoog volgens de Raad van de EU. En daarom komen zij naast de nieuwe controleverordening tevens met aanvullende adviezen en eisen.  Nu werken AAC (Assistance and Cooperation System) en RASFF intensief samen om de pakkans te vergroten. Eind 2020 zal de AAC volledig geïntegreerd zijn in de RASFF. Vanaf 14 december 2019 zijn alle lidstaten verplicht om alle vermoedens in de voedselketen te melden via een eigen IT tool, het AAC-FF systeem. Dit systeem bestaat sinds 2015 en telt jaarlijks meer en meer fraudezaken. Zo waren er in 2016 nog 157 meldingen, in 2019 waren dit er 292. Nu met de verplichting tot melden  zal dit zeker nog verder oplopen. 

  Top 5 fraudemeldingen

  De top 5 categorieën fraudemeldingen in de EU zijn in 2019: 1. Vetten en oliën, 2. Vis en visproducten, 3. Vlees en vleesproducten, 4. Groente en fruit en op 5. Kip en kipproducten. De meeste fraude in 2019 werd gepleegd door misleidende etiketten (47%) zoals biologisch, gevolgd door vervanging van goedkopere ingrediënten (20%) zoals varken of paard voor rund, en illegale handeling (16%) zoals het toevoegen van nitriet in vers vlees, fraude met documenten (15%) zoals afwezig, vals of gemanipuleerd en misbruik van beschermde namen als ‘extra virgin’ olie. In Nederland heeft voedselfraude vooral te maken met vlees(producten), (vis)producten, veevoer en eieren. 

  Voedselfraude is geen juridisch begrip. De NVWA kan alleen wettelijk optreden als de prioriteit ligt bij voedselveiligheid met betrekking tot misleiding en voedselfraude. Met de gebruikelijk inspecties komen dit soort zaken nauwelijks aan het licht. Daarom heeft de NVWA de divisie Inlichtingen- en Opsporingsdienst (NVWA-IOD) opgericht. Deze werkt samen met het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie. De NVWA-IOD richt zich op voornamelijk op complexe, ketengerichte, georganiseerde en/of internationale voedselfraude die het vertrouwen aantast, de voedselveiligheid in gevaar brengt of die de gezondheid van dieren en planten schaadt. Zoals het paardenvleesschandaal, subsidiefraude en illegale handel in diergeneesmiddelen.

  Karen Gussow, coördinerend specialistisch inspecteur bij de NVWA-IOD geeft aan dat het beter werkt om de pakkans te verhogen dan om de boetes te verhogen. Dit wil zij doen door externe meldingen te combineren met data-analyses, doorzoekingen en inbeslagnames. In haar proefschrift schrijft ze dat deze aanpak leidt tot het ontdekken van goed onthulde fraude.

  Hoewel fraudeurs actief buiten beeld van de NVWA vallen waardoor zij moeilijk een totaalbeeld kunnen geven van de totale omvang signaleren zij wel dat er ontwikkelingen zijn dat voedselfraude toeneemt. De mogelijkheden nemen toe door bijvoorbeeld de komst van de circulaire economie waarbij van afval weer voedingsmiddelen worden gemaakt, zoals bier van mest. En  de winstgevendheid neemt toe door bijvoorbeeld de opkomst van regionale en streekproducten.

  Het maken van een VACCP is dan ook een kunst apart. Bedrijven die hier weinig aandacht aan besteden hebben meer kans (onbewust) misleid te worden door fraudeurs die hier een oog voor hebben. Lastig, want bij onbewuste misleiding maak je je ook schuldig aan voedselfraude omdat je VACCP dan niet goed (genoeg) is. Tja, die wetgeving zit steeds slimmer in elkaar.

  Yvon Bemelman

  Internetconsultatie nieuwe regelgeving

  29 juni 2020

  Van trage start naar nieuwe norm

  Nieuwe regels, het bedrijfsleven zit er niet op te wachten. Toch blijven ze komen, vooral in Nederland. Maatschappelijke organisaties en de overheid werken vaak samen om consumenten en bedrijven de goede kant op te bewegen. Op zich is hier niets mis mee. Maar met de uitvoering van nieuwe regelgeving soms wel. Er wordt bijvoorbeeld onvoldoende rekening gehouden met bepaalde partijen, administratieve lasten, conflicterende situaties of belemmering voor innovatie. Maar internetconsultatie door de vleessector gebeurt niet of nauwelijks. Een gemiste kans!

  Door de coronacrisis draaien veel supermarkten en slagers dubbele omzetten. De  vleesindustrie blijft druk met aanleveren. Ondertussen maken thuiszitters massaal gebruik van internet. Online food bestellen kwam de laatste jaren moeizaam op gang maar is in korte tijd uitgegroeid tot de nieuwe norm.  

  

  Internet en nieuwe regelgeving

  Van oudsher zijn we gewend dat brancheorganisaties bemiddelen voor betere regels. Maar met het opheffen van de productschappen is deze taak naar de werkgeversorganisaties gegaan, Zij doen deze taak ‘erbij’. Echter, de budgetten die zij hiervoor hebben, zijn niet te vergelijken met die van de productschappen. En dat merk je. Mede daarom is er tegenwoordig internetconsultatie voor nieuwe regelgeving. Al sinds 2009, maar het wordt helaas nog nauwelijks gebruikt. In 2016 is er een onderzoek gedaan naar wie er zoal reageren op een internetconsultatie. Over het algemeen zijn dat hoogopgeleide oudere mannen (55+) en belangenorganisaties of actiegroepen.  Per regelgeving zijn er meestal zo’n 2 tot 4 reacties. Reacties zijn openbaar op www.internetconsultatie.nl.

  In de vleessector reageren gek genoeg nooit bedrijven, terwijl zij beter dan brancheorganisaties kunnen beoordelen of een nieuwe regels uitvoerbaar is of niet. Wie neemt het voortouw?

  Internetconsultatie moeilijk?

  Helemaal niet! Je gaat naar www.internetconsultatie.nl en je krijgt direct een overzicht van alle nieuwe regels. Je kan ook zoeken met zoekfunctie ‘vlees’ of ‘dier’. Dan krijg je een overzicht van alle betreffende open en gesloten consultaties. Eventuele reacties kunnen ook bekeken worden. Deze zijn van heel gedetailleerd, naar (meestal) kort en krachtig. Per nieuwe regels is een kort overzicht te downloaden van hoe de regels zijn omschreven met de motivatie. Eenvoudig en overzichtelijk.

  Open consultaties nieuwe regelgeving vleessector

  Op dit moment lopen er voor de vleessector twee consultaties. Één van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) die o.a. gaat over een verbod op het verhandelen en slachten van hoogdrachtige varkens en runderen en één van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) over een nieuwe aanpak van productverbetering.

  Het verbod op het verhandelen van hoogdrachtige varkens en runderen is op zich een goed besluit want niemand wil drachtige dieren slachten. Maar als we kijken naar de uitvoering, dan zegt men dat het alleen veehouders betreft. Maar feitelijk is dat niet waar, want de slachterij moet hier op gaan controleren a.d.h.v. een verklaring dat het dier niet in het laatste derde deel van de dracht zit. Aan de buitenkant is dit vaak niet te zien. En als er bijvoorbeeld geen verklaring is en tijdens de slacht blijkt dat er een bijna voldragen foetus aanwezig is. Wie is er dan verantwoordelijk? En hoe meet je dan of de foetus meer dan 77 dagen (varken) of 185 dagen (rund) is gedragen? Want dat wordt verboden. Er wordt voor het gemak van uitgegaan dat de veehouder dit altijd moet weten. Maar als de dieren bijvoorbeeld in groepen buiten lopen, dan heb je hier niet altijd controle op. Daarnaast conflicteert deze regel met de transportverordening. Daarin staat een verbod op het vervoer van dieren met meer dan 90% dracht. Dus zij mogen dieren die in hun laatste derde fase van hun dracht zitten tot 90% wel naar het slachthuis vervoeren, maar het slachthuis mag ze niet ontvangen. Moet de vervoerder dan niet ook een verklaring van de veehouder controleren? Doel regelgeving is op zich goed, maar de uitvoering rammelt aan alle kanten en is bovendien lastig te handhaven (NVWA). Deze consultatie loopt van 5 maart t/m 16 april 2020. Niemand heeft nog gereageerd (moment van schrijven).

  Eind 2020 verloopt het voormalige Akkoord Verbetering Productsamenstelling (AVP) die door veel partijen is getekend, maar gek genoeg niet door de vleessector. Eind 2020 volgt een nieuwe aanpak. In het nieuwe akkoord staan nieuwe lage normen voor het zout- en verzadigd vetgehalte van onder andere vleesbereidingen en vleeswaren. Deze gehaltes moeten  stapsgewijs omlaag. Het RIVM heeft drie niveaus berekend uit landelijke databases: achterhoede, middenmoot en koplopers. Zo is het natriumgehalte van  vleesbereidingen ingedeeld in respectievelijk 760 – 530 –  360 mg/100g en voor samengestelde vleeswaren respectievelijk 920 – 823 – 720 mg/100g. Het verzadigd vet van vleesbereidingen is 8 – 5 – 3 g/100g en van samengestelde vleeswaren 10 – 9 – 7 g/100 g.

  Om bedrijven te motiveren wil de overheid prikkels gebruiken als ‘naming’ (koplopers) en het voedselkeuzelogo Nutri-Score. Twee consumenten hebben tot nu toe gereageerd: “Wij hebben in ons land de Warenwet. Daarin dient dit geregeld te worden.” En “Goed idee.  Niet geschoten is altijd mis.” Het bedrijfsleven heeft nog niet van zich laten horen. De internetconsultatie loopt van 24 maart t/m 5 mei 2020.

  Internetconsultatie van nieuwe regelgeving komt, net als online food bestellen, moeizaam op gang. Maar, wordt vroeg of laat de nieuwe norm. #Laat je stem horen!

  Yvon Bemelman

  COVID-19 en Voedselveiligheid

  1 mei 2020

  Vragen en antwoorden over COVID-19 en voedselveiligheid van de Europese Commissie afdeling gezondheid en voedselveiligheid

  1. INFECTIERISICO DOOR VOEDSEL

  1.1. Wat is het risico op COVID-19-infectie door voedselproducten?

  Ondanks de grootschalige pandemie is er tot op heden geen melding gemaakt van overdracht van COVID-19 via de consumptie van voedsel. Daarom is er, zoals de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid heeft verklaard, geen bewijs dat voedsel een risico voor de volksgezondheid vormt in verband met COVID-19. De belangrijkste wijze van overdracht voor COVID-19 wordt beschouwd als van persoon tot persoon, voornamelijk via luchtwegdruppels die mensen niezen, hoesten of uitademen.

  1.2. Kan ik garanties vragen aan mijn leveranciers met betrekking tot COVID-19?

  Nee. Een “virusvrije” certificering kan niet worden gerechtvaardigd omdat er geen bewijs is dat voedsel een risico vormt voor de volksgezondheid in verband met COVID-19. Elk verzoek om dergelijke garanties is dus onevenredig en dientengevolge niet aanvaardbaar.

  1.3. Wat is het risico om COVID-19 uit voedselverpakkingen te halen?

  Hoewel volgens een recent onderzoek de veroorzaker van COVID-19 (SARS-CoV-2) tot 24 uur op karton en tot enkele dagen op harde oppervlakken zoals staal en plastic in experimentele omgevingen (bijv. Gecontroleerd relatieve vochtigheid en temperatuur), is er geen bewijs dat besmette pakketten, die zijn blootgesteld aan verschillende omgevingsomstandigheden en temperaturen, de infectie overdragen. Om bezorgdheid weg te nemen dat het virus dat op de huid aanwezig is, mogelijk kan worden overgedragen op de luchtwegen (bijvoorbeeld door het gezicht aan te raken), moeten personen die met verpakkingen omgaan, waaronder consumenten, zich houden aan de richtlijnen van de volksgezondheidsautoriteiten met betrekking tot goede hygiënepraktijken, inclusief regelmatig en effectief handen wassen.

  

  2. VOEDSELPRODUCTIE

  2.1. Neemt de voedingsmiddelenindustrie maatregelen om te voorkomen dat het voedsel dat ze produceren of distribueren besmet is met het virus?

  Strenge hygiënevoorschriften regelen al de productie van voedsel in de EU en de uitvoering ervan is onderworpen aan officiële controles. Alle voedingsbedrijven moeten ze toepassen. De door exploitanten van levensmiddelenbedrijven uit te voeren hygiënecontroles zijn bedoeld om besmetting van het voedsel door ziekteverwekkers te voorkomen, en zullen daarom ook gericht zijn op het voorkomen van besmetting van het voedsel door het virus dat verantwoordelijk is voor COVID-19. Regelmatige trainingsacties bij levensmiddelenbedrijven over al deze vereisten zijn verplicht, zodat mensen die in de voedingsindustrie werken hygiënisch kunnen werken. Tot de goede hygiënepraktijken die in alle stadia van de voedselproductie worden vereist, behoren met name de reiniging en, in voorkomend geval, de desinfectievoedselproductiefaciliteiten en -apparatuur tussen productiepartijen, vermijden van kruisbesmetting tussen categorieën voedsel en voedsel in verschillende stadia van het proces (bijv. rauw versus gekookt voedsel), persoonlijke hygiëne zoals handen wassen en desinfecteren, het dragen van handschoenen en maskers waar nodig, gebruik van speciale hygiënische kleding en schoenen, of thuisblijven, weg van het werk wanneer u zich ziek voelt. Bovendien moeten levensmiddelenbedrijven in de huidige context hun externe contacten beperken tot het absoluut noodzakelijke, bijvoorbeeld met leveranciers of vrachtwagens, terwijl ze afstand houden van de chauffeurs.

  2.2. De lock down kan de controles op de toepassing van hygiëne in levensmiddelenbedrijven beperken. Ondermijnt dit de veiligheid van voedsel in het algemeen?

  Hoewel officiële controles deel uitmaken van een veilige voedselketen, wordt niet aangenomen dat de huidige beperkingen (met inbegrip van het mogelijke risicogebaseerde uitstel van sommige officiële controleactiviteiten) de veiligheid van voedsel beïnvloeden, die in de eerste plaats berust op de inzet van alle actoren van de voedselketen, van boer tot bord, met de primaire verantwoordelijkheid bij exploitanten van levensmiddelenbedrijven. Voedselveiligheid wordt voornamelijk bereikt door preventieve maatregelen (goede hygiënepraktijken). Exploitanten van levensmiddelenbedrijven moeten aantonen dat deze preventieve maatregelen altijd van kracht zijn tijdens de voedselproductie en dat ze effectief zijn door middel van controles en tests op hun productieproces en voedsel (zogenaamde eigen controles). Dit wordt op zijn beurt geïnspecteerd door de voedselveiligheidsautoriteiten. Zelfs als de afsluiting de modaliteiten van officiële controles kan beïnvloeden, heeft dit geen invloed op de veiligheid van geproduceerd voedsel. In dat verband heeft de Commissie een verordening3 aangenomen die de lidstaten in staat stelt controleacties uit te voeren op een manier die verenigbaar is met bewegingsbeperkingen om de verspreiding van COVID-19 te beperken, met passende waarborgen, zodat de voedselveiligheid niet in gevaar wordt gebracht. Deze maatregelen zijn gedurende twee maanden van toepassing en zullen vervolgens worden herzien op basis van informatie van de lidstaten.

  2.3. Wat gebeurt er als een medewerker van een levensmiddelenbedrijf is besmet met COVID-19?

  Binnen de voedselverwerkende industrie zijn specifieke protocollen opgesteld om de gezondheid van werknemers te beschermen. Deze maatregelen komen bovenop de gebruikelijke praktijken op het gebied van voedselhygiëne en veiligheid van werknemers en passen zich aan de mogelijkheden ter plaatse aan. Dergelijke maatregelen omvatten sociale afstand tijdens het werk, plexiglas wanneer de afstand niet kan worden gehandhaafd, geen contact tussen vrachtwagenchauffeurs en de voedselvoorziening, meer handdesinfectiemiddelen ter beschikking, om beurten werken om niet meer werknemers te verzekeren dan strikt noodzakelijk in de faciliteit, of waar mogelijk werken vanuit huis. Onder de speciale aanbevelingen voor COVID-19 die nu van kracht zijn, wordt iedereen die symptomen vertoont die wijzen op COVID-19, verzocht thuis te blijven om de verspreiding van het virus te voorkomen. Zelfs in het geval dat mensen besmet kunnen zijn terwijl ze (nog) niet ziek zijn (asymptomatische dragers van het virus), minimaliseert de bestaande wetgeving het risico dat virusdeeltjes in contact komen met voedingsmiddelen, aangezien elke persoon die in een voedselverwerkingsruimte werkt, een hoge mate van persoonlijke hygiëne moet handhaven, inclusief het dragen van geschikte, schone en, waar nodig, beschermende kleding en voortdurend goede hygiënepraktijken moet toepassen (regelmatig handenwassen) , geen onhygiënisch gedrag toegestaan ​​zoals niezen of hoesten bij het produceren of hanteren van voedsel, enz.). Er is alle reden om aan te nemen dat de bestaande saneringsmaatregelen even effectief zijn voor COVID-19 als voor andere microbiologische risico’s4. Bovendien moeten levensmiddelenbedrijven waar nodig aanvullende sanitaire maatregelen nemen, op basis van risico, des te meer in het geval dat een werknemer positief op het virus reageert. Deze maatregelen, gecombineerd met het feit dat niet bekend is dat voedsel een bron van overdracht is, bieden zekerheid over de veiligheid van de voedselproductie.

  2.4. Door distributieproblemen kunnen er tekorten ontstaan ​​aan handdesinfectiemiddelen. Hoe kan dit worden aangepakt in een levensmiddelenbedrijf?

  De EU-wetgeving inzake voedselveiligheid vereist dat alle exploitanten van levensmiddelenbedrijven ervoor zorgen dat werknemers adequate hygiënische maatregelen nemen. Dit omvat het regelmatig wassen van handen met zeep. Als aanvullende desinfectie nodig is, moet deze worden gebruikt zoals aangegeven. In het geval van een tekort zullen lokale voedselveiligheidsautoriteiten dergelijke kwesties geval per geval in overweging nemen en bedrijven kunnen helpen alternatieve veilige oplossingen te vinden, zodat de voedselveiligheid gewaarborgd blijft. Denk hierbij aan het gebruik van alternatieve producten of het vaker wassen van handen met zeep.

  2.5. Hoe bescherm ik als exploitant van een levensmiddelenbedrijf mijn werknemers tegen besmetting?

  Exploitanten van levensmiddelenbedrijven moeten de werknemers trainen in het correct gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en hen eraan herinneren hoe belangrijk het is om instructies te volgen over persoonlijke hygiëne en sociale afstand tijdens pauzes op het werk.

  3. VOEDSEL IN WINKELS

  3.1. Kan ik besmet raken door het omgaan met voedsel door mensen die mogelijk besmet zijn?

  Volgens voedselveiligheidsinstanties in de EU-lidstaten is het zeer onwaarschijnlijk dat u COVID-19 kunt vangen als u met voedsel omgaat. De Europese Autoriteit voor voedselveiligheid heeft bovendien verklaard dat er momenteel geen bewijs is dat voedsel een waarschijnlijke bron of route van overdracht van het virus is5. Er is momenteel geen informatie beschikbaar over de vraag of het virus dat verantwoordelijk is voor COVID-19 aanwezig kan zijn op voedsel, daar kan overleven en mensen kan infecteren. Tegelijkertijd is er tot op heden geen bewijs dat voedsel een bron of drager van infectie is geweest, terwijl er geen twijfel over bestaat dat mensen die momenteel ziek zijn besmet zijn geraakt door contact met andere geïnfecteerde mensen. Theoretisch, zoals het geval is bij elk contactoppervlak dat besmet is door een geïnfecteerde persoon, of het nu een deurkruk of een ander oppervlak is, kan voedsel ook leiden tot indirecte besmetting door het aan te raken. Daarom moet iedereen de aanbevelingen van de volksgezondheidsautoriteiten over het wassen van de handen volgen. Retailers zijn op de hoogte van hygiënevereisten bij het hanteren van voedsel. Personeel dat voedsel moet manipuleren (bijvoorbeeld vlees snijden, vlees of zuivelproducten snijden, vis schoonmaken, groenten en fruit verpakken), draagt ​​handschoenen en vervangt deze vaak, of wast anderszins vaak zijn / haar handen. Consumenten moeten ook hun rol spelen. Als algemene goede hygiënepraktijk mogen klanten in winkels geen andere voedingsmiddelen gebruiken dan ze van plan zijn te kopen, om te voorkomen dat ze besmet raken met ziekteverwekkers die op hun handen aanwezig kunnen zijn.

  3.2. Hoe kan ik als detailhandelaar mezelf en mijn klanten beschermen tegen besmetting door andere mensen wanneer ik mijn winkel bezoek?

  Zorg ervoor dat de hygiëne- en reinigingsroutines up-to-date zijn en zorg voor strikte naleving, inclusief duidelijke communicatie over gedragsregels voor klanthygiëne. Retailers wordt ook aanbevolen om de toegang van externe leveranciers van producten en diensten (schoonmaak, enz.) Te beheren. Aangezien het virus dat verantwoordelijk is voor COVID-19 voornamelijk resistent is op gladde, inerte oppervlakken zoals plastic en roestvrij staal, wordt retailers aangeraden deze oppervlakken regelmatig schoon te maken: bijvoorbeeld winkelwagentjes of zelfscans. De handmanden van de supermarkten moeten regelmatig worden ontsmet. Retailers kunnen ook klanten uitnodigen om hun eigen boodschappentassen mee te nemen. Zoals door veel autoriteiten gevraagd, zorg voor een veilige fysieke afstand tussen mensen zoals geadviseerd door de gezondheidsautoriteiten, bijvoorbeeld door de vloer met bepaalde tussenpozen te markeren en het aantal mensen dat tegelijkertijd in uw winkel aanwezig is te beperken. Retailers kunnen consumenten ook aanraden om winkelwagentjes te gebruiken om die afstand te bewaren. Proeverijen van voedsel voor promotiecampagnes moeten worden vermeden. Waar de voorraad het toelaat, kunnen detailhandelaren overwegen bij de ingang een handdesinfectiemiddel of desinfectiedoekjes ter beschikking te stellen en / of zelfs handschoenen voor eenmalig gebruik6 te verdelen wanneer mensen onverpakte levensmiddelen in winkels moeten aanraken (zoals fruit of groenten). Wanneer detailhandelaren wel sanitaire maatregelen bieden, moeten ze erop staan ​​dat klanten er gebruik van maken, en in het geval van handschoenen voor eenmalig gebruik, dat ze op de juiste manier worden weggegooid.                                              

  Indien correct gebruikt, dragen handschoenen ook bij aan het beschermen van groenten en fruit tegen besmetting door de behandeling van klanten. In sommige lidstaten bestaat het gebruik van wegwerphandschoenen in de groente- en fruitsector in de supermarkt al sinds lange tijd en wordt door de klanten ondersteund.

  Als persoonlijke service nodig is en waar het niet mogelijk is om een ​​veilige afstand tussen mensen te bewaren, wordt het aanbevolen om een ​​glas- of plexiglasscherm tussen kassiers en klanten te plaatsen (bijv. bij kassa’s), evenals het aanmoedigen van het gebruik van contactloos betalen in plaats van contant. Periodiek schoonmaken van pininstrumenten en de transportband in de kassa wordt aanbevolen.

  Yvon Bemelman

  Bron: https://ec.europa.eu

  Strategie voor duurzaam voedsel volgens EU Green Deal

  3 maart 2020

  Laat je stem horen!

  De EU wil in 2050 klimaatneutraal worden, vervuiling terugdringen, bedrijven helpen op het gebied van schone producten en technologieën en zich inzetten voor een rechtvaardig traject. Om dit te bereiken wil de EU een ‘farm to fork’ strategie ontwikkelen die gebaseerd is op de Europese Green Deal.

  Iedereen kan tegenwoordig bijdragen aan de ontwikkeling van EU-regelgeving. Via een roadmap worden de concrete ideeën gedeeld met de problematiek, de doelstellingen en de belangrijkste kenmerken. Dan volgt een publieke consultatie van 4 weken, waarna het voorstel wordt uitgewerkt. De ‘draft’ versie wordt verder uitgewerkt in afstemming met de lidstaten waarna een evaluatie volgt. Nieuwe regelgeving moet van een hoge kwaliteit zijn en gebaseerd op feiten.

  Van 17 februari t/m 16 maart 2020 kunnen alle belangstellenden binnen de EU reageren op de roadmap van de nieuwe EU ‘farm to fork’ strategie.

  

  Acties Europese Green Deal

  • ENERGIE: sector koolstofvrij maken
    • Meer dan 75% uitstoot broeikasgassen is afkomstig van productie en gebruik energie
  • GEBOUWEN: renoveren om energierekening en gebruik te verlagen
    • Gebouwen zijn goed voor 40% van het energieverbruik
  • INDUSTRIE: bedrijven helpen om een groene economie te worden
    • Industrie in EU gebruikt maar 12% gerecycleerde materialen
  • MOBILITEIT: schoner, goedkoper en gezondere vormen van vervoer
    • Vervoer veroorzaakt 25% van de uitstoot

  Met een ‘Farm to fork’ strategie wil de EU de doelstellingen van de Green Deal bereiken

  In deze strategie worden de regulerende en niet-regulerende maatregelen uiteengezet die nodig zijn om efficiëntere, klimaat-slimme systemen te creëren die gezond voedsel bieden en tegelijkertijd een fatsoenlijk leven voor de boeren en vissers in de EU veiligstellen.

  Meer specifiek zal de strategie uiteenzetten hoe:

  · Zorgen voor duurzame primaire productie;

  · Stimuleren van duurzame praktijken op het gebied van voedselverwerking, detailhandel, horeca en voedseldiensten;

  · Bevordering van duurzame voedselconsumptie, waardoor de overgang naar gezonde, duurzame diëten wordt vergemakkelijkt;

  · Verminder voedselverlies en verspilling.

  Lees de roadmap en laat je mening horen

  In de roadmap wordt het aan te pakken probleem en de te bereiken doelstellingen beschreven en uitgelegd waarom EU-actie nodig is. Er worden beleidsopties geschetst en de belangrijkste kenmerken van de overlegstrategie worden beschreven.

  Omdat de EU graag open en transparant is mogen alle stakeholders (burgers en bedrijven) hun mening geven over de nieuwe ‘Farm to fork’ strategie. Heb je ideeën om dit via regelgeving goed te regelen? Laat je stem dan horen! Gebruik hiervoor deze doorlink.

  Yvon Bemelman

  Van mislukte automatisering naar herbezinning

  24 december 2019

  Wat gaat er mis bij de NVWA en hoe kan dat beter?

  Gepubliceerd in Vleesmagazine Industriespecial – 6 december 2019

  Het doel van automatiseren is voor veel bedrijven ‘efficiency’. Maar het gebruiken van een softwarepakket of het automatiseren van processen kan alleen efficiënter als eerst goed naar de processen zelf wordt gekeken. Want als de processen al niet duidelijk en succesvol zijn, dan zal ook het automatiseren ervan niet het gewenste effect hebben.

  

  In de laatste voortgangsrapportage NVWA2020 van 9 oktober 2019 staat ICT als risicofactor opgenomen terwijl ICT eerst een doel was. Centraal staat nu dat de NVWA kennisgedreven en risicogericht wil werken om risico’s te reduceren en naleving te verhogen. Dat zijn mooie woorden, maar hoe gaat het in de praktijk?

  Het ICT project Inspect van de NVWA is in april 2019 stopgezet door Carola Schouten, minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, naar aanleiding van een vernietigend onderzoeksrapport. De minister spreekt van een ‘te ambitieus programma’. Het doel was om de NVWA, die sinds 2012 uit drie samengevoegde onderdelen bestaat, te reorganiseren met behulp van automatisering. Maar de drie onderdelen hadden ieder al hun eigen manier van werken, automatisering en cultuur die zich niet zo snel laat samenvoegen. Als je dan begint met automatiseren dan bind je het paard achter de wagen. En dat is ook gebleken.

  Het programma heeft veel te veel geld gekost en daarom is het nu tijd voor herbezinning. In de herbezinning worden de doelen uit NVWA2020 herzien waarbij de prioriteiten voor de komende jaren verder bepaald worden. De aanpak gaat uit van kleine, beheerste stappen die NVWA-medewerkers ondersteunen bij hun primaire werkzaamheden; handhaving van wet- en regelgeving. En dat is nodig want er komen alleen maar meer (complexe) regels waarvoor nog meer handhaving nodig is.

  Complexe regels niet oplossen met open normen

  Voor de handhaving van complexe regels wordt bij de NVWA-afdeling veterinair en dierlijke producten voor het gemak gebruik gemaakt van ‘open normen’. Een grijs gebied waar handhavers wel of niet kunnen ingrijpen en waar een ondernemer niet weet waar hij aan toe is. Bijvoorbeeld ‘Wat zijn transportwaardige dieren?’ of ‘Wanneer wordt een karkas afgekeurd?’ Dan krijg je een cultuur van te veel, voldoende of onvoldoende handhaven. Het is niet voor niets dat een directeur van een slachthuis uit het Noorden een brief heeft geschreven aan de Tweede Kamer met de vraag: “Ik wil mijn eigen NVWA’er terug, want die deed nooit moeilijk!”

  Een groot pijnpunt van de NVWA want ze hebben te maken met medewerkers die niet willen handhaven en die voor ieder wissewasje in actie komen. En als deze elkaar bij een bedrijf opvolgen, dan wordt het lastig. Maar open normen geven natuurlijk ook ruimte voor machtsspelletjes. Als bijvoorbeeld een NVWA’er een ondernemer niet mag, of een NVWA’er wil bepaalde (persoonlijke) idealen nastreven, kunnen zij extra handhaven. Want wie zoekt zal altijd vinden. En wie houdt ze tegen? Dit geeft een onnatuurlijke machtsverhouding waar ondernemers van ‘uit hun plaat’ kunnen gaan. Rechtszaken volgen waar een hoop tijd en geld wordt verspild. Open normen kunnen voor het management makkelijk zijn, zo van grote halen snel thuis, maar in de praktijk werken ze niet.

  Nieuwe controleverordening met meer grijze gebieden

  Op 14 december is de nieuwe controleverordening van kracht waarbij risicogericht toezicht centraal staat. En dat klinkt natuurlijk heel goed. Maar in de praktijk kan het erg complex uitpakken. Een nieuwe regel is dat slachterijen die meer dan 1000 Groot Vee Eenheden (GVE) per jaar slachten permanent toezicht krijgen, tenzij een risicoanalyse anders uitwijst. Runderen ouder dan 2 jaar zijn bijvoorbeeld 1 GVE en schapen en geiten 0,15 GVE. In Nederland zijn zo’n 164 kleine en middelgrote slachterijen. Een deel zit onder en een deel zit boven de 1000 GVE. Maar hoe wordt deze nieuwe regel ingevuld? Wanneer krijgt men nu wel en wanneer niet permanent toezicht? Hoe wordt het risico uitgelegd? Want met die superhoge tarieven van de NVWA is permanent toezicht economisch onhaalbaar voor MKB-bedrijven in Nederland. Ondernemers tasten in het duister en willen weten aan welke eisen zij moeten voldoen om geen permanent toezicht te krijgen. Maar hierop krijgen zij geen antwoord. Dit wordt achter de schermen en individueel bepaald. Weer zo’n open norm waarmee men alle kanten op kan.

  Kennisgedreven overleg

  Misschien wordt het tijd om de ‘open normen’ bespreekbaar te maken binnen een kennisgedreven overleg waar naast overheid een diversiteit aan stakeholders plaatsneemt voor een transparante discussie. Een goed voorbeeld hiervan is het Regulier Overleg Warenwet. Ontwikkelingen en onduidelijkheden in regelgeving worden vanuit het Ministerie van Volksgezondheid met de NVWA  en een diversiteit aan deskundigen besproken. Deze deskundigen vertegenwoordigen verschillende bedrijven en sectoren. Grijze gebieden worden hier duidelijk en transparant gemaakt. Verslagen zijn op internet terug te vinden.

  Bij de NVWA-afdeling veterinair en dierlijke producten is overleg met de sector nog steeds achter gesloten deuren met een vertegenwoordiger van een paar brancheorganisaties. Resultaten worden alleen naar leden gecommuniceerd. Wel zo makkelijk. Maar is het deskundig, democratisch en transparant? In ieder geval leidt het op dit moment tot veel onduidelijkheden en onvrede.

  Yvon Bemelman

  Maatschappelijke acceptatie

  10 december 2019

  Gepubliceerd in Meat & Co nr. 5 2019

  EEN BEDRIJF IS SLECHTS LEVENSVATBAAR ALS HET ÉN RENDEERT ÉN MAATSCHAPPELIJK WORDT GEACCEPTEERD. VAN MAATSCHAPPELIJKE ACCEPTATIE IS SPRAKE WANNEER INDIVIDUEN EN DE MAATSCHAPPIJ DE PRODUCTEN, DE ACTIVITEITEN EN PRODUCTIEPROCESSEN VAN EEN BEDRIJF POSITIEF WAARDEREN. EEN BEDRIJF MOET DUS NAAST PUUR ECONOMISCHE DOELSTELLINGEN OOK DOELSTELLINGEN FORMULEREN VOOR MAATSCHAPPELIJKE VRAAGSTUKKEN EN DEZE IN HET TOTALE BELEID INTEGREREN, WIL HET IN ZIJN GEHEEL TOEKOMSTBESTENDIG ZIJN. VOOR SOMMIGE BEDRIJFSTAKKEN ZAL DAT EEN HELE UITDAGING ZIJN, VOOR BEPAALDE – DENK AAN DE TABAKSINDUSTRIE – ZELFS ONMOGELIJK.

  

  Ofschoon het misschien wel zo lijkt, is maatschappelijke acceptatie niet iets nieuws. In mijn strategische adviezen aan bedrijven neem ik maatschappelijke acceptatie door middel van een ‘outside-in’ benadering, waarin de te verwachten toekomstige maatschappelijke functies die een bedrijf kan vervullen centraal staan, al sinds jaar en dag mee. Wel is het zo dat door de groeiende invloed van ngo’s, maar vooral social media, er veel meer aandacht is voor maatschappelijke issues dan vroeger. Daarbij komt dat ook de wetenschap meer en meer betrokken wordt in het publieke debat over bijvoorbeeld natuur, milieu en opwarming van de aarde. Als een probleem algemeen maatschappelijk relevant wordt geacht, zullen nationale en Europese politieke partijen, parlementen en regeringen er wat van moeten vinden en zal dit onherroepelijk leiden tot het starten van een wetgevingsproces dat uitmondt in wet- en regelgeving. Vervolgens bepaalt de rechter bij geschillen of het recht juist wordt toegepast. Zo werkt dat in een democratische rechtsstaat. En dus ging het ook zo met de stikstofproblematiek. Uiteindelijk was niet de ‘groene’ inborst van de regering, maar de ‘stikstofuitspraak’ van de Raad van State die de regering dwong maatregelen te treffen om de natuur te beschermen, bepalend.

  Omdat boeren, mede door uitspraken van politici, vreesden onevenredig zwaar getroffen te worden, besloten ze de trekker naar Den Haag te nemen. Het mooie van deze actie waaraan voor het eerst boeren uit alle sectoren deelnamen, was dat de maatschappelijke acceptatie van boeren bij de burgers groot bleek te zijn, getuige de sterk positieve reacties. Groter waarschijnlijk dan zij ooit hadden kunnen vermoeden. Dat is winst die de boeren kunnen verzilveren.
  Een kanttekening is echter op zijn plaats. De waardering van de burgers betreft vooral de producten, niet zo zeer het productieproces. Voortdurende aandacht voor huidige en toekomstige maatschappelijke issues blijft geboden.

  Innovatie blijft daarom onverminderd noodzakelijk. Dat kan overgang naar kringlooplandbouw zijn in combinatie met faire opbrengstprijzen, maar ook investeren in technische oplossingen die de negatieve milieueffecten van boerderijen nog verder beperken dan de enorme reductie in uitstoot die reeds is bereikt. En niet te vergeten innovaties die actief bijdragen aan een beter milieu, dierenwelzijn en biodiversiteit of anderszins voorzien in toekomstige functies (producten en diensten) die maatschappelijk positief gewaardeerd worden. Niet ‘inside-out’, maar ‘outside-in’ dus!

  
  Gert-Jan van Kesteren

  Beyond

  24 november 2019

  Gepubliceerd in Meat & Co nr. 4 2019

  MOGELIJK IS HET U OPGEVALLEN DAT MIJN COLUMNS STEEDS VAKER BETREKKING HEBBEN OP FOODERVARINGEN TIJDENS VAKANTIES IN HET VERRE EN MINDER VERRE BUITENLAND. UITERAARD MET CO2-
  COMPENSATIE, IN VERBAND MET VLIEGSCHAAMTE. UW OBSERVATIE DAT DIE GERT-JAN VAN KESTEREN WEL ERG RUIM IN ZIJN VAKANTIES ZIT, IS DAN OOK VOLKOMEN JUIST. IK BEN INDERDAAD MIJN CONSULTANCYWERK AAN HET AFBOUWEN OM ER PER 1 JANUARI 2020 DEFINITIEF MEE TE STOPPEN.

  

  Het geleidelijk afkicken gaat me, eerlijk gezegd, boven verwachting goed af. Ik ben kennelijk niet zo verslaafd aan mijn werk als veel cliënten dachten. De kunst van het loslaten, het je niet te druk maken over zaken uit het verleden of de toekomst, krijg ik steeds beter onder de knie. De wetenschap dat Condor Consultancy bij mijn collega’s in goede handen is, helpt daarbij natuurlijk wel.

  Ook boven verwachting was mijn recente ervaring in Duitsland. Wat doe je als je 65 wordt en de pensioenschaamte voorbij bent? Juist, je maakt eindelijk dat ultieme oude-lullenreisje langs de Rijn en Moezel. Het genoegen van ruim over het bord hangende schnitzels met een overdaad van cantharellen werd in de kiem gesmoord, omdat ik in het eerste deel van de reis met twee gezellige vegetariërs optrok. Ja, ook die kunnen heel aangenaam gezelschap zijn. Vervelend was wel dat ik last had van vleesschaamte. Maar oh, wat smaakte die vegetarische Beyond Burgertm invhet restaurant heerlijk. Beyond expectation!

  Uiteraard had ik gelezen dat de beurskoers van Beyond Meat meteen na de introductie geëxplodeerd was, maar de vele slechte ervaringen met nepvlees maakten mij sceptisch.
  Nauwelijks terug van vakantie verscheen het alarmerende IPCC-rapport over de opwarming van de aarde, die op termijn de voedselvoorziening in gevaar brengt. In de media ging het vooral over de schadelijke effecten van vlees (lees: veeteelt).

  Voor wat de nogal eenzijdige fixatie van de media op vlees betreft, ben ik de verbazing allang voorbij. Zo ging het bij de problematiek van antibioticaresistentie namelijk ook al. Natuurlijk is beperking van antibioticumgebruik in de veehouderij belangrijk en moeten we blij zijn met de inmiddels bereikte forse reductie. Maar dat laat onverlet dat het antibioticagebruik bij de mens, dus niet bij het dier, voor meer dan 95% verantwoordelijk is voor resistentieontwikkeling.
  Minder vleesproductie is ‘beyond controversy’ beter voor het milieu. Maar het IPCC geeft niet voor niets aan dat prioriteit gegeven zou moeten worden aan beperking van de uitstoot van transport, energievoorziening en industrie.

  Binnen de totale voedselvoortbrengingsketen is voedselverspilling een grote boosdoener. Voedselverspilling (gemeten van boerderij tot consument) is wereldwijd verantwoordelijk voor 8-10% van de totale CO2-voetafdruk.
  Als we in het geïndustrialiseerde Westen compleet zouden stoppen met het eten van vlees, zou onze persoonlijke CO2-voetafdruk met gemiddeld 4% afnemen. De grootste duurzaamheidswinst is voor ons westerlingen dus op andere terreinen te behalen. Dat is echter weer geen reden om je biefstukje met enige regelmaat over te slaan, zeker niet omdat de plantaardige alternatieven steeds beter smaken.

  Gert Jan van Kesteren

  Toekomst met minder plastic verpakkingen

  23 oktober 2019

  

  Gepubliceerd in Vleesmagazine juni 2019 – Industriespecial

  Jaarlijks produceren we zo’n 58 miljoen ton plastic in Europa, waarvan 40 procent verpakkingen. Veel van dit plastic zijn verpakkingen voor eten en drinken, die zijn ontworpen om slechts één keer te worden gebruikt.

  Eenmalig gebruik van plastic is verspilling van waardevolle bronnen. Als meer gerecycleerde plastics worden gebruikt, kan de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen voor de productie van plastic worden verminderd en de uitstoot van CO2 worden beteugeld. Dit zou wereldwijd een besparing van energie kunnen opleveren die overeenkomt met 3,5 miljard vaten olie per jaar. Om een daad bij het woord te voegen heeft de Europese Unie in 2018 een nieuwe strategie uitgewerkt om in 2030 alle plastic verpakkingen die in de EU op de markt worden gebracht opnieuw bruikbaar of recyclebaar te maken. Er worden al alternatieve grondstoffen ontwikkeld (bijvoorbeeld biokunststoffen of kunststof op basis van kooldioxide of methaan) met dezelfde toepassingsmogelijkheden als traditionele plastics, maar met mogelijk minder milieueffecten. Maar het marktaandeel van deze alternatieven is momenteel echter erg klein. De gedachte is dat als we meer gebruikmaken van alternatieven die duurzamer zijn, we onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen kunnen afbouwen.

  Circulaire plasticindustrie voor meer herbruik verpakkingen

  De Europese Unie wil daarom alle betrokken partijen – producenten, ontwerpers, merken, industrie, detailhandel en recyclers – uitdagen om te komen tot een circulaire plasticindustrie. Een systeem waarbij de herbruikbaarheid van verpakkingen wordt gemaximaliseerd en waardevernietiging wordt geminimaliseerd. Om dit voor elkaar te krijgen neemt de EU concrete maatregelen. Eén van deze maatregelen is het verbod op plastic wattenstaafjes, plastic borden en bestek en op stokjes waaraan ballonnen worden vastgemaakt. Het gebruik van plastic drinkbekers en maaltijdverpakkingen moet actief worden ontmoedigd, bijvoorbeeld door er extra geld voor te vragen.

  Bedrijven spelen nu al handig in op minder plastic gebruiken. Iedere (kleine) actie komt al snel in het nieuws omdat het een grote maatschappelijke belangstelling heeft. Zo kondigde de COOP supermarkt aan dat zij meer geld vragen voor plastic tasjes en de big shoppers in prijs verlagen. En naast de volledig recyclebare tasjes bij de AGF afdeling (90% suikerriet) komen straks ook papieren zakken. Veel supermarkten hebben dat al. Maar toch, het is een positieve publiciteitsstunt. 

  Nieuwe kaderrichtlijn afvalstoffen

  De eerste concrete maatregelen voor verpakkingen vloeien voort uit de nieuwe Kaderrichtlijn afvalstoffen,  richtlijn (EU) 2018/851. Deze moet in nationale regelgeving worden opgenomen en zal op 5 juli 2020 ingaan. Producenten van verpakkingen worden nog meer verantwoordelijk gesteld voor het recyclen van de verpakkingen. Dit kan door andere afvalpreventiemaatregelen, centra voor hergebruik, terugname- en innamesystemen en preventie van zwerfvuil. In de regeling staan minimumeisen die iedere lidstaat zelf moet uitwerken en opnemen in nationale regelgeving. In Nederland is het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat hiervoor verantwoordelijk en werkt aan een aanpassing van hoofdstuk 10 (afvalstoffen) in de Wet Milieubeheer. Hiervoor is in februari en maart 2019 een internet consultatieronde geweest.

  Leafskin verpakkingen

  In Duitsland zijn producenten en distributeurs die verpakkingen in omloop brengen al verplicht de verkoop- en transportverpakkingen terug te nemen en te recyclen. Dit geldt ook voor buitenlandse bedrijven. Deze wet werd nog met voeten getreden, maar sinds januari 2019 is de wet aangescherpt. Als bedrijven zich niet registreren kunnen boetes tot 200.000 euro worden opgelegd. Het is niet voor niets dat de leafskin verpakking, die voor een groot deel uit karton bestaat (80% plastic reductie), in Duitsland een grote hit is. De leafskin verpakking is een verpakking voor vlees met een 100% recyclebare vlakke kartonnen schaal met een plastic top. Alle verschillende materialen zijn volledig te scheiden. Op de IFFA beurs in Frankfurt kon je er dan ook niet omheen. Bijkomend voordeel is dat je geen etiket meer nodig hebt. Alle verplichte productinformatie kan op de kartonnen schaal. Gepietepeuter op etiketten is dan ook niet meer nodig.

  Verpakkingsindustrie zoekt vooral papieren oplossingen

  De verpakkingsindustrie zoekt de nieuwe verpakkingen vooral in papieren oplossingen in plaats van andere soorten plastics. Waarschijnlijk vanwege de recycle problematiek. Papier kan net als glas en metaal makkelijk gerecycled worden. Maar plastics worden nog in zeer beperkte mate gerecycled. Jaarlijks wordt in Europa ongeveer 25,8 miljoen ton kunststofafval geproduceerd. Minder dan 30 % van dit afval wordt gerecycled. Het grootste deel laat de EU in derde landen behandelen, waar andere milieunormen gelden.

  De EU is de druk op het verminderen van schadelijk plastics dan ook flink aan het opvoeren. Zo komt er vanaf 5 januari 2021 een centrale meldingsplicht voor leveranciers die schadelijke plastics, ook wel Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZSS) genoemd, op de markt brengen. Het Europese agentschap ECHA werkt aan een centrale database. Leveranciers moeten daarin met naam en toenaam melden welke producten het betreft en om welke stof(fen) het precies gaat. De database wordt toegankelijk voor afvalverwerkers en, op verzoek, ook voor consumenten.

  Minder plastic verpakkingen uitdaging voor vleessector

  In de vleessector zijn we steeds meer plastic gaan gebruiken. De schappen in de supermarkt liggen tegenwoordig helemaal vol met plastic foodtainers. Is de leafskin verpakking ook voor de Nederlandse vleessector de nieuwe oplossing of zoeken we het bijvoorbeeld meer in circulair gebruik? Wellicht zijn er andere oplossingen. De Nederlandse voedingsmiddelensector in het algemeen en de vleessector in het bijzonder staan innovatief hoog aangeschreven. Dat er wat moet gebeuren is duidelijk. Innovatief en milieubewust, kleine stappen en vooral veel publiciteit of afwachten tot nieuwe regelgeving of de maatschappij het gaat afdwingen. Hoe dan ook, het wordt een uitdaging!

  Yvon Bemelman

  Down Under

  4 juni 2019

  Lees het artikel “Down Under“ in Meat en Co van juni 2019

  Tarieven NVWA blijven te hoog

  1 april 2019

  

  Gepubliceerd in Vleesmagazine april 2019 – Industriespecial

  De nieuwe controleverordening (OCR) is 14 december 2019 van kracht en zorgt nu al voor de nodige onrust in vleesland.  De tarieven van de NVWA zijn erg hoog dus iedere verandering kan de begroting van een bedrijf onder druk zetten. Logisch dat dit kritisch bekeken moet worden.

  Nieuwe controleverordening lastig voor kleine slachterijen

  Een groot probleem kan ontstaan bij kleine slachterijen. Volgens de gedelegeerde verordening van 8 februari 2019, aanvulling op controleverordening met betrekking tot officiële controles inzake de productie van vlees, moeten slachterijen die meer dan 1000 grootvee eenheden (GVE) slachten per jaar permanent toezicht krijgen. Nu wordt dat in Nederland nog bepaald door het aantal slachtingen per uur en per week en hebben slachterijen die 4, 20 of 50 GVE per week slachten geen permanent toezicht. Maar met de hoge NVWA-tarieven wordt de overgang naar permanent toezicht voor kleine slachterijen onoverbrugbaar. Bij deze grensbepaling wilde men harmonie creëren, maar dan zou dat ook moeten gelden voor de keuringskosten binnen de EU. Er is wel een escape. De bevoegde autoriteit mag de vastgestelde grenswaarde van 1000 GVE verhogen als de slachthuizen voldoen aan de definitie van een slachthuis met geringe capaciteit en de gezamenlijke jaarproductie niet meer dan 5 % bedraagt van de totale in de lidstaat geproduceerde hoeveelheid vers vlees. Qua productiegrootte moet dat lukken! Een definitie van ‘slachthuis met geringe capaciteit’ kan de NVWA zelf invullen met een risicoanalyse en aanduiding dat het slachten alleen tijdens een deel van de werkdag plaatsvindt of tijdens de gehele werkdag maar niet op iedere werkdag van de week. Dat biedt dus kansen.

  Vleeskeuringen en officiële controles

  Verder biedt de gedelegeerde verordening criteria en voorwaarden voor bepaalde taken met betrekking tot vleeskeuringen in slachthuizen en officiële controles. Zo mogen controles en audits bij uitsnijderijen ook gedaan worden door ander personeel dan de officiële dierenarts en officiële assistent. Onder bepaalde voorwaarden mogen AM-keuringen onder toezicht van een officiële dierenarts ook door een officiële assistent worden uitgevoerd.

  En in plaats van in het slachthuis kan straks ook op het bedrijf van herkomst een AM-keuring worden uitgevoerd. Dit zou meer efficiëntie bieden voor de controle op onder andere dierenwelzijn en hygiëne van dieren.

  Slachthuispersoneel dat bijstand verleent bij officiële controles en andere vormen van controle moeten ‘tot tevredenheid van de bevoegde autoriteiten’ opgeleid worden. Daarbij moet voldaan worden aan de minimumvoorschriften van de opleiding, voor zover relevant voor hun bijstandstaak.

  Beroepsprocedure tarieven NVWA

  Op dit moment loopt een interessante beroepsprocedure over de hoogte van de NVWA-tarieven.  Vier grote varkensslachterijen hebben het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) ingeschakeld omdat zij van mening zijn dat de tarieven van de NVWA 33% te hoog zijn. Op 17 juli 2018 is een voorlopige conclusie getrokken. De NVWA heeft opleidingskosten onterecht geïnd, geeft onvoldoende inzicht in opbouw tarieven, geeft onvoldoende informatie en inzicht voor residucontroles, toeslag buiten opening, uitlooptoeslag, toeslag te late afmelding en extra kwartieren en daadwerkelijke kosten’.

  Want voordat het College definitief uitspraak kan doen wil men van het Europese Hof van Justitie eert weten wie precies worden bedoeld met ‘personeel betrokken bij officiële controles’ en ‘personeel dat betrokken is bij de officiële controles. En wat wordt bedoeld met ‘vergoedingen mogen niet hoger zijn dan de door de bevoegde autoriteiten gedragen kosten’ in verband met aangevraagde kwartieren maar feitelijk niet gewerkte kwartieren.

  Opvoeren kosten NVWA erg ruim genomen

  De salarissen van het personeel dat betrokken is bij officiële controles en de kosten voor het personeel dat betrokken is bij de uitvoering ervan (inclusief kosten voor installaties, instrumenten, uitrusting, opleiding, alsmede reis- en daarmee verband houdende kosten mogen volgens de richtlijnen worden opgevoerd voor de berekening van de controlekosten van de NVWA. Maar de NVWA voert ook posten op als huisvesting, algemene materiële kosten, afschrijvingskosten, bureaukosten, dienst uitvoering ICT, specifieke kosten als dienstkleding, reiskosten woon-werkverkeer, inhuur overig personeel en overige personeelskosten. Maar mag dat wel? Lidstaten hebben de ruimte om een hoger tarief in rekening te brengen, zolang dit de werkelijke kosten niet overschrijdt. Maar deze kosten zijn toch wel erg ruim geïnterpreteerd. Hier komt dus nog antwoord op. In de tussentijd is de NVWA al begonnen met het terugbetalen van de teveel betaalde opleidingskosten van personeel dat niet direct betrokken was bij de officiële controles. Dit gaat over de periode van 17 juli 2018 (uitspraak CBb) en 31 december 2018 en geldt voor alle bedrijven. Het betreft 6,9% over de NVWA tarieven en 7,9% van de KDS tarieven. De NVWA-tarieven voor 2019 zijn hierop al bijgesteld. Een soortgelijke zaak heeft eerder in Denemarken gespeeld.

  Nu is het wachten op de uitspraak van het Europese Hof. Dan kan gekeken worden of de slachterijen ook in het gelijk worden gesteld op de andere punten. Dan gaat het om een grote som geld. Naast de vier grote varkensslachterijen zijn er nog ruim 400 bedrijven die soortgelijke bezwaren hebben open staan. Bedrijven die niet in bezwaar zijn gegaan kunnen dat niet met terugwerkende kracht doen. De NVWA zal de ontstane gaten moeten dichten en dan is artikel 80 van de OCR een uitkomst. Daarin staat dat lidstaten ook ‘andere vergoedingen of heffingen’ mogen innen voor de dekking van de officiële controles en activiteiten. Dus linksom of rechtsom, zolang de politiek wil dat de NVWA kostendekkend werkt blijven de tarieven (te) hoog. Er is geen rem. 

  Yvon Bemelman

  Juist etiketteren en verpakken blijft lastig

  1 december 2018

  Gepubliceerd in Vleesmagazine december 2018 – Industriespecial

  Etiketten en verpakkingen zien we vaak als mooie marketinginstrumenten om consumenten mee te verleiden op het gebied van bijvoorbeeld gezondheid, herkomst of een milieu- of diervriendelijke productiewijze. Hier kunnen we erg innovatief in zijn. Maar we hebben ook te maken met regelgeving en consumentenorganisaties. En dan is het de kunst om hier een juiste balans in te creëren. Want het gaat nogal eens fout.

  

  CLAIMSWETGEVING

  De NVWA deed dit jaar onderzoek naar het naleven van de claimswetgeving bij producenten die voedingsmiddelen produceerden die gericht zijn op afvallen. Deze voedingsmiddelen zijn duurder dan reguliere producten. In de praktijk bleek dat van de 36 bedrijven er 34 de claimswetgeving overtraden. De etiketteringsregels werden beter nageleefd, hier gingen 19 bedrijven mee in de fout. Maar dat is toch nog ruim 50 procent! Als deze steekproef representatief is, dan is er nog heel wat werk aan de winkel.

  Is de wetgeving zo moeilijk of worden de grenzen opgezocht en/of overtreden? Hier zullen we het antwoord niet op krijgen. Wel is het zo dat de Consumentenbond erg actief is om misleiding tegen te gaan. Zij krijgen regelmatig klachten van consumenten dat de gewekte verwachtingen op de verpakking niet worden nagekomen. Op de website heeft de Consumentenbond zelfs een ‘wall of shame’ met allerlei producten waarbij zij misleiding hebben geconstateerd.

  Ook voeren zij de druk richting de NVWA op om harder op te treden en controlegegevens op dit onderdeel openbaar te maken. Gezien de ontwikkelingen binnen de overheid is die kans reëel.

  ETIKETTEREN

  Voor een juiste toepassing van de etiketteringsregels moeten we goed op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op dit gebied, maar ook weten hoe de wet geïnterpreteerd moet worden. Tegenwoordig heb je mooie etiketteringsprogramma’s. Dit zijn handige modules die ingrediëntendeclaraties ordenen en voedingswaarden berekenen. Maar het interpreteren van de etiketteringswetgeving blijft toch echt mensenwerk. En hier worden dus ook de fouten gemaakt. Soms worden etiketten van onge veer dezelfde producten gewoon gekopieerd, waarbij het mis kan gaan met allergenen, met een recall tot gevolg. Kortom, etiketteren blijft lastig.

  In 2018 zijn er op het gebied van etiketteren verschillende veranderingen doorgevoerd, zowel in wetgeving als in de interpretatie ervan door de NVWA. Op 28 mei 2018 is Verordening (EU) nr. 2018/775 gepubliceerd met nieuwe regels inzake vrijwillige herkomstetikettering met voorschriften voor de toepassing van artikel 26, lid 3 van Verordening (EU) nr. 1169/2011. Als het land of de plaats van oorsprong op het etiket niet hetzelfde is als het primaire ingrediënt, dan moet hiervan een vermelding komen op de verpakking.

  BIOLOGISCHE PRODUCTEN

  Er volgen nog guidelines vanuit de Europese Commissie. Per 1 april 2020 moeten alle levensmiddelen hieraan voldoen. Op 30 mei 2018 is Verordening (EU) nr. 2018/848 gepubliceerd met vernieuwde regels voor productie en etikettering van biologische producten. Zo mag straks op biologische producten uit derde landen niet zomaar een EU-logo. Betreffende producten moeten aan de EU-regels voldoen en hiervoor erkend worden. Er komt ook een centrale database waarin de beschikbaarheid van biologische producten komt te staan. Deze verordening is van toepassing vanaf 1 januari 2021.

  Voor transvetzuren (nog slechter dan verzadigd vet) komt er een nieuwe norm. Recent is een nieuw voorstel van de Europese Commissie goedgekeurd waarin een limiet staat voor transvetzuren van niet meer dan 2 gram per 100 gram vet in het product. Vanaf 1 april 2021 moeten alle industrieel vervaardigde levensmiddelen hier aan voldoen.

  Producten van dierlijke oorsprong waar dit van nature in zit, worden hier van uitgezonderd. Hamburgers en rundergehakt bevatten in Nederland gemiddeld meer dan 2 gram transvet per 100 gram vet, dus deze producten worden hiervan uitgezonderd. Maar je kunt er donder op zeggen dat deze producten straks toch in het verdachtenbankje van de Consumentenbond komen. Een oplossing is om andere vetten toe te voegen wat het transvetgehalte in het eindproduct vermindert, wat in de voedselindustrie ook al gebeurt bij het verlagen van het zout- en suikergehalte. Alleen zorgt dit wel voor een hoger vetgehalte.

  INTERPRETATIE NVWA

  De interpretatie van regelgeving is de afgelopen jaren door de NVWA aangescherpt ten behoeve van meer unformisering binnen de Europese Unie. Zo werd bijvoorbeeld ‘filet americain’ van de ene op de andere dag een vleesbereiding in plaats van een vleesproduct. En dat heeft consequenties voor het gebruik van additieven, want in vleesbereidingen mogen veel minder additieven dan in vleesproducten.

  Sinds kort mag separatorvlees type 3 (vlees aan botten of karkassen, dat mechanisch wordt verwijderd) niet meer opgenomen worden in het vleesgehalte. In Nederland hadden we separatorvlees in twee categorieën ingedeeld; type 3 (ontstaan onder lage druk) en type 4 (ontstaan onder hoge druk). Type 3 mocht opgenomen worden in het vleesgehalte, maar sinds kort mag dit niet meer. De NVWA is hiervoor door Brussel op de vingers getikt. Er komt een overgangstermijn om dit in de praktijk aan te passen.

  Voor vers pluimveevlees komt binnenkort een nieuw waarschuwingsetiket met pictogrammen, omdat de oude waarschuwingstekst niet effectief genoeg was. De eis voor pictogrammen zal ook volgen voor de waarschuwingstekst voor roodvlees. Mooie ontwikkeling, maar de printers moeten de pictogrammen straks wel aankunnen.

  Etiketteren blijft onderwerp van gesprek. Zo zal de Tweede Kamer zich in januari buigen over de evaluatie van het Actieplan etikettering uit 2016 van de NVWA. Er kunnen weer nieuwe actiepunten uit naar voren komen!

  Yvon Bemelman

  De Franse slag, zo gek nog niet

  14 november 2018

  Lees het artikel “De Franse slag, zo gek nog niet” in het septembernummer van Meat & Co.

  Naming en Shaming door NVWA

  14 november 2018

  Lees het artikel van Yvon Bemelman “Naming en shaming van slachterijen door de NVWA” in het oktobernummer van VLEES magazine.

  Grote veranderingen met de nieuwe Controleverordening

  2 juli 2018

  Gepubliceerd in Vleesmagazine Industriespecial 2 – 2018

  Op 7 april 2018 is de nieuwe controleverordening 2017/625 gepubliceerd die grote veranderingen gaat brengen in het toezicht op de wetgeving in de agro-voedselketen.

  Zo zorgen automatisering van controlegegevens, een op risicogebaseerde aanpak, het voorkomen van fraude en misleading en toezicht op internetverkoop  voor een geheel nieuwe aanpak. Doel is een modern, efficiënt en effectief toezicht. De nieuwe controleverordening is op 14 december 2019 van toepassing.

  

  Veranderingen nieuwe controleverordening

  Om te beginnen komen de huidige verordeningen 854/2004 en 882/2004 te vervallen, net als richtlijnen 89/608/EEG, 89/662/EEG, 90/425/EEG, 91/496/EEG, 96/23/EG, 96/93/EG en 97/78/EG. De nieuwe controleverordening bevat de gehele agro- voedselketen (voeding, voer, dieren, planten) en moet het toezicht moderner, efficiënter en doeltreffender maken.

  Nieuw is de risicogebaseerde aanpak van het toezicht. Hoe meer risico’s er bij het bedrijf worden geconstateerd op het gebied van zijn producten, processen, materialen en stoffen die van invloed zijn op de veiligheid van voeding, diergezondheid , dierenwelzijn, ggo’s, gewasbeschermingsmiddelen, fraude en misleiding hoe uitgebreider en frequenter het toezicht zal zijn. En toezicht kost (veel) geld.

  Fraude en misleiding zijn risico’s die straks standaard in kwaliteitssystemen moeten zijn opgenomen. HACCP alleen is dus niet meer genoeg. Complete en goed werkende kwaliteitssystemen worden met het nieuwe risicogebaseerde toezicht belangrijker dan ooit.

  Door NVWA geaccepteerde kwaliteitssystemen

  Een goede borging van de kwaliteit in de keten kan effect hebben op het toezicht.  De door de NVWA geaccepteerde kwaliteitssystemen zijn door de Stichting Ketenborging (met een bestuur uit het bedrijfsleven) gepubliceerd op www.ketenborging.nl. Dit betreffen onder andere BRC, IFS en FSSC22000. Hierop kan de NVWA het toezicht aanpassen. Van een lagere frequentie tot het niet meer standaard beoordelen van bepaalde onderdelen omdat deze al extra geborgd worden door het kwaliteitssysteem. Hiermee kunnen dus kosten bespaard worden!

  Nieuw zijn ook controles en activiteiten op het gebied van biologische productie en kwaliteitsregelingen als BOB, BGS en traditionele producten om misleiding en fraude te voorkomen.

  Authenticiteit en integriteit staan centraal

  Authenticiteit en integriteit staan in de Europese agro- voedselketen centraal. Daarom is tevens een IT systeem ontwikkeld speciaal voor voedselfraude (AAC) en zijn er nieuwe Europese centra voor kennis & onderzoek, methodes voor detectie en het identificeren van gevoelige onderdelen. Het paardenvleesschandaal was mede debet aan deze ontwikkeling. 

  Verdere harmonisering en automatisering van de officiële controles en activiteiten zijn vastgelegd in een nieuw informatiemanagementsysteem (IMSOC).  Dit nieuwe digitale systeem kan naast het onderling uitwisselen van controlegegevens onder andere ook de identifcatie en registratie van dieren, certificaten en douanecontroles traceren. Big brother is watching you!

  Bij internetverkoop van levensmiddelen kunnen volgens de nieuwe verordening monsters genomen worden door middel van anoniem geplaatste bestellingen (mystery shopping). Deze worden vervolgens geanalyseerd, getest en/of gecontroleerd op naleving van de wet. Voorheen waren hier geen duidelijke richtlijnen voor.

  Toezicht vleessector verandert

  Zelfs bij het toezicht op slachthuizen, uitsnijderijen en vleesverwerkende bedrijven zijn er veranderingen, hoewel slechts minimaal. Van oudsher neemt de dierenarts een prominente rol in bij het toezicht op bedrijven die producten produceren van dierlijke oorsprong. In artikel 18 van de nieuwe controleverordening staat dat de AM-keuring (gezondheid slachtdieren) nog steeds uitgevoerd moet worden door de officiële dierenarts. Maar dat deze straks bijgestaan mag worden door een officiële assistent die een preselectie doet van de dieren. De PM-keuring (kwaliteit karkas en organen) moet uitgevoerd worden door de dierenarts of kan onder toezicht van de dierenarts of onder de verantwoordelijkheid van de officiële assistent. Voor deze verschillende mogelijkheden zijn definties opgenomen.

  ‘Onder de verantwoordelijkheid van de officiële dierenarts’ betekent dat de officiële dierenarts de uitvoering van een actie aan een officiële assistent toevertrouwt. Zo werd in Nederland de PM-keuring uitgevoerd door KDS, een externe dienstverlener waarvan werd gezegd dat de ‘slager zijn eigen vlees keurt’. Dit is nu weer een overheidsdienst. De voormalige KDS’ers zijn dus ‘officiële assistenten’ geworden.

  ‘Onder het toezicht van de officiële dierenarts’ is een actie die wordt uitgevoerd door een officiële assistent onder de verantwoordelijkheid van de officiële dierenarts waarbij de officiële dierenarts ter plaatse is. Dit gebeurt dus onder andere bij het permanent toezicht van de dierenarts in grote slachthuizen.

  Nieuw is dat personeel van slachthuizen bijstand mag verlenen bij officiële controles zoals het nemen van monsters en het verrichten van tests. Dit kan op basis van een risicoanalyse toegestaan worden. Medewerkers moeten dan wel onafhankelijk opereren, een passende opleiding hebben gevolgd en werken volgens de instructie van de dierenarts of officiële assistent.

  De nieuwe controleverordening biedt dus wat meer flexibiliteit en mogelijkheden voor kostenreductie, als je het maar veilig regelt!

  Yvon Bemelman – Condor Consultancy

  Een stukje over STEC

  31 mei 2018

  Lees het artikel “Een stukje over STEC ” van Gert-Jan van Kesteren  in Meat & Co van mei 2018

  ‘Worst case’ voor worstmaker en slager

  13 april 2018

  Lees het artikel van Yvon Bemelman “‘Worst case’ voor worstmaker en slager” in VLEES magazine van december 2017

  Kritisch kijken naar slagvaardiger NVWA

  13 april 2018

  Lees het artikel van Yvon Bemelman “Kritisch kijken naar slagvaardiger NVWA” in VLEES magazine van oktober 2017

  Nerds en Softies: een perfecte combinatie

  16 januari 2018

  Lees het artikel Nerds en Softies, een perfecte combinatie in Meat & Co van december 2017

  Fipronil: onderzoeks- en informatieplicht

  5 oktober 2017

  Lees de column “Fipronil: onderzoeks- en informatieplicht” van Gert-Jan van Kesteren in Meat & Co september 2017

  Over bijsluiters en etiketten

  3 oktober 2017

  Lees de column “Over bijsluiters en etiketten“van Gert-Jan van Kesteren in Meat & Co april 2017

  Regelgeving wegen en classificeren

  3 oktober 2017

  Lees het artikel “regelgeving wegen en classificeren“van Yvon Bemelman in VLEES magazine juni 2017

  Regelgeving Verpakkingen

  3 oktober 2017

  Lees het artikel “regelgeving verpakkingen” van Yvon Bemelman in VLEES magazine april 2017

  Alternative facts

  24 maart 2017

  Lees het artikel van Gert-Jan van Kesteren in Meat & Co van februari 2017: Alternative facts

  Portioneren en wegen

  17 februari 2017

  Lees het artikel van Yvon Bemelman in VleesMagazine van december 2016 “Portioneren en wegen“

  Transport en opslag

  17 februari 2017

  Lees het artikel van Yvon Bemelman in VleesMagazine van oktober 2016 “Organisatie van opslag en transport“

  De kansen en gevaren van smaakmakers

  4 november 2016

  Lees het artikel van Yvon Bemelman in Vleesmagazine (www.vleesmagazine.nl) van juni 2016: “De kansen en gevaren van smaakmakers“

  Hoera voor de nieuwe ISO-normen!

  18 oktober 2016

  Lees de column van Gert-Jan van Kesteren in Meat & Co van oktober 2016:

  Hoera voor de nieuwe ISO-normen!

  Relativiteitstheorie

  5 juli 2016

  Lees de column van Gert-Jan van Kesteren in Meat & Co van juni 2016:

  “Relativiteitstheorie”

  Communiceren met verpakkingen

  6 juni 2016

  Lees het artikel van Yvon Bemelman in Vleesmagazine (www.vleesmagazine.nl) van april 2016: “communiceren met verpakkingen”

  Rumble in the (keur)merken jungle

  14 maart 2016

  Lees de column van Gert-Jan van Kesteren in Meat & Co van februari 2016: “Rumble in the (keur)merken jungle“

  Captain Coward

  14 januari 2016

  Lees de column van Gert-Jan van Kesteren in Meat & Co van november 2015:“Captain Coward”

  Het 200e nummer van Meat & Co – Meat & Co januari 2015

  31 mei 2015

  Lees de column van Gert-Jan van Kesteren in Meat & Co van januari 2015: “het 200e nummer van Meat & Co in 2024”

  Toezicht en certificatie in Nederland en België

  31 mei 2015

  Lees het artikel van Wim Horckmans in Meat & Co van april 2015: “Toezicht en certificatie in Nederland en België”

  Het bruto nationaal geluk – Meat & Co januari 2014

  7 februari 2014

  Lees de column van Gert-Jan van Kesteren in Meat & Co van januari 2014:“Het bruto nationaal geluk”

  Paarden vervoeren

  15 december 2013

  Paarden vervoeren – Paard&Sport nov. 2013

  De paardentaxi

  13 september 2013

  Lees het artikel “de paardentaxi” in PAARD&SPORT van augustus 2013 dat met medewerking van Henk Rosendal tot stand is gekomen

  “preciezen en rekkelijken” – Meat & Co augustus 2013

  31 augustus 2013

  Lees de column van Gert-Jan van Kesteren in Meat & Co van augustus 2013: “Preciezen en rekkelijken“

  De functie van duurzaamheidskeurmerken – Meat & Co december 2012

  31 januari 2013

  Lees de column van Gert-Jan van Kesteren in Meat & Co van december 2011: “de functie van duurzaamheidskeurmerken“

  De weigerambtenaar – Column Meat & Co augustus 2012

  3 september 2012

  Lees de column van Gert-Jan van Kesteren in Meat & Co van augustus 2012

  “De weigerambtenaar”http://condor-consultancy.com/wp-content/uploads/2016/09/pdf-column-gert-Jan-van-Kesteren-MeatCo-aug-2012.pdf

  Cijferfetisjisme – Column Meat & Co april 2012

  24 april 2012

  Lees de column “cijferfetisjisme” van Gert-Jan van Kesteren in Meat & Co april 2012

  (n)euromarketing – Column Meat & Co november 2011

  28 november 2011

  Lees de column van Gert-Jan van Kesteren in Meat & Co van juni 2011:

   “(n)euromarketing”

  Bacterifoob populisme – Column Meat & Co juni 2011

  23 juni 2011

  Lees de column van Gert-Jan van Kesteren in Meat & Co van juni 2011: “bacteriofoob populisme“