Minister Piet Adema van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat er nieuwe cijfers zijn over voedselverspilling bij consumenten thuis (2022) en in de hele voedselketen (2009-2020). Onder de voedselketen vallen landbouw, voedselproducenten, supermarkten en horeca. Sinds 2015 gooien Nederlanders 23% minder voedsel weg, ook zijn er goeie initiatieven in de voedselketen. Toch wil de minister deze tendens versnellen met aanvullende maatregelen. Daarvoor heeft hij een onderzoek aangevraagd van Wageningen University & Research (WUR) met adviezen over aanvullende maatregelen. De minister wil in ieder geval verplichte monitoring en rapportage van voedselverspilling voor de verschillende voedselsectoren verkennen. Naar verwachting volgt vóór de zomer een besluit over aanvullende maatregelen om verspilling tegen te gaan. Minister Adema wil dat de voedselverspilling in 2030 gehalveerd wordt.
Initiatieven tegen voedselverspilling
Het ministerie werkt samen met het Voedingscentrum en de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling aan het tegengaan van verspilling. Bij huishoudens is onder meer door campagnes als de jaarlijkse Verspillingsvrije Week in september al veel vooruitgang geboekt. In 2022 gooiden Nederlanders thuis gemiddeld 33,4 kilo eten per persoon weg. Dat is 23% minder dan in het ijkjaar 2015. Toch lijkt de dalende trend nu te stagneren. Daarom is meer actie nodig is vanuit de hele voedselketen om de Nederlander te helpen thuis minder voedsel te verspillen.
In de hele voedselketen zijn inmiddels een aantal veelbelovende initiatieven genomen tegen voedselverspilling. Zo wordt gewerkt aan een effectievere broodketen om retourstromen te voorkomen. Dagelijks worden namelijk 700.000 broden teveel gebakken. Ongeveer de helft gaat verloren in de keten, vooral bij supermarkten waar 8% van het brood retour gaat naar bakkerijen en wordt verwerkt tot veevoer. Ook wordt gewerkt aan business cases om onvermijdbare reststromen, zoals snijresten van aardappelen, groenten en fruit op grote schaal te verwerken tot diervoer voor een circulaire productie van vlees, zuivel en eieren.
Totale voedselverspilling
Toch is in de hele voedselketen, van landbouw tot consument, nog veel winst te behalen bij de bestrijding van voedselverspilling. Uit de nieuwe cijfers van de WUR blijkt dat, omgerekend naar hoofd van de bevolking, de voedselverspilling in 2020 in de hele voedselketen 97 tot 123 kilo per Nederlander bedroeg. Dat is een daling van 5,8% tot maximaal 15,8%, ten opzichte van 2015. Doordat de data van ketenpartijen nog niet nauwkeurig genoeg zijn en verspilling niet overal wordt gemeten, wordt gewerkt met bandbreedtes. Toch geven de cijfers aan dat een halvering van de totale voedselverspilling in Nederland een enorme winst oplevert. Zo kunnen 2,7 miljoen mensen een jaar eten van het voedsel dat niet wordt verspild en zorgt het voor een reductie aan broeikasgassen van twee tot drie megaton.
Aanvullende maatregelen
Om de doelstelling voor voedselverspilling te halen, zijn naast het voortzetten van de huidige aanpak ook aanvullende maatregelen nodig, concludeert de WUR in het onderzoek. Zo moet het opgenomen worden in bestaande management- en certificeringsystemen en wordt een verplicht verspillingsplan voor het bedrijfsleven geadviseerd. Tevens zal gekeken worden naar het verruimen van wettelijke mogelijkheden voor de inzet van plantaardige en dierlijke reststromen als diervoeder. Nu wordt bijvoorbeeld nog veel slachtafval bij (kleine) slachterijen afgewaardeerd naar CAT1 materiaal (vernietiging) terwijl het met de nodige handelingen nog goed kan dienen als (dieren)voeding.
Later dit jaar zal een besluit worden genomen over de aanvullende maatregelen.
